Sacred Texts  Classics  Homer  Index  English  Previous  Next 

The Iliad, Book 11

ἠὼς δ' ἐκ λεχέων παρ' ἀγαυοῦ Τιθωνοῖο

ὄρνυθ', ἵν' ἀθανάτοισι φόως φέροι ἠδὲ βροτοῖσι:

Ζεὺς δ' Ἔριδα προί̈αλλε θοὰς ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν

ἀργαλέην, πολέμοιο τέρας μετὰ χερσὶν ἔχουσαν.

στῆ δ' ἐπ' Ὀδυσσῆος μεγακήτεϊ νηὶ̈ μελαίνῃ, 5

ἥ ῥ' ἐν μεσσάτῳ ἔσκε γεγωνέμεν ἀμφοτέρωσε,

ἠμὲν ἐπ' Αἴαντος κλισίας Τελαμωνιάδαο

ἠδ' ἐπ' Ἀχιλλῆος, τοί ῥ' ἔσχατα νῆας ἐί̈σας

εἴρυσαν ἠνορέῃ πίσυνοι καὶ κάρτεϊ χειρῶν

ἔνθα στᾶσ' ἤϋσε θεὰ μέγα τε δεινόν τε 10

ὄρθι', Ἀχαιοῖσιν δὲ μέγα σθένος ἔμβαλ' ἑκάστῳ

καρδίῃ ἄληκτον πολεμίζειν ἠδὲ μάχεσθαι.

τοῖσι δ' ἄφαρ πόλεμος γλυκίων γένετ' ἠὲ νέεσθαι

ἐν νηυσὶ γλαφυρῇσι φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν.

 

Ἀτρεί̈δης δ' ἐβόησεν ἰδὲ ζώννυσθαι ἄνωγεν 15

Ἀργείους: ἐν δ' αὐτὸς ἐδύσετο νώροπα χαλκόν.

κνημῖδας μὲν πρῶτα περὶ κνήμῃσιν ἔθηκε

καλὰς ἀργυρέοισιν ἐπισφυρίοις ἀραρυίας:

δεύτερον αὖ θώρηκα περὶ στήθεσσιν ἔδυνε,

τόν ποτέ οἱ Κινύρης δῶκε ξεινήϊον εἶναι. 20

πεύθετο γὰρ Κύπρον δὲ μέγα κλέος οὕνεκ' Ἀχαιοὶ

ἐς Τροίην νήεσσιν ἀναπλεύσεσθαι ἔμελλον:

τοὔνεκά οἱ τὸν δῶκε χαριζόμενος βασιλῆϊ.

τοῦ δ' ἤτοι δέκα οἶμοι ἔσαν μέλανος κυάνοιο,

δώδεκα δὲ χρυσοῖο καὶ εἴκοσι κασσιτέροιο: 25

κυάνεοι δὲ δράκοντες ὀρωρέχατο προτὶ δειρὴν

τρεῖς ἑκάτερθ' ἴρισσιν ἐοικότες, ἅς τε Κρονίων

ἐν νέφεϊ στήριξε, τέρας μερόπων ἀνθρώπων.

ἀμφὶ δ' ἄρ' ὤμοισιν βάλετο ξίφος: ἐν δέ οἱ ἧλοι

χρύσειοι πάμφαινον, ἀτὰρ περὶ κουλεὸν ἦεν 30

ἀργύρεον χρυσέοισιν ἀορτήρεσσιν ἀρηρός.

ἂν δ' ἕλετ' ἀμφιβρότην πολυδαίδαλον ἀσπίδα θοῦριν

καλήν, ἣν πέρι μὲν κύκλοι δέκα χάλκεοι ἦσαν,

ἐν δέ οἱ ὀμφαλοὶ ἦσαν ἐείκοσι κασσιτέροιο

λευκοί, ἐν δὲ μέσοισιν ἔην μέλανος κυάνοιο. 35

τῇ δ' ἐπὶ μὲν Γοργὼ βλοσυρῶπις ἐστεφάνωτο

δεινὸν δερκομένη, περὶ δὲ Δεῖμός τε Φόβος τε.

τῆς δ' ἐξ ἀργύρεος τελαμὼν ἦν: αὐτὰρ ἐπ' αὐτοῦ

κυάνεος ἐλέλικτο δράκων, κεφαλαὶ δέ οἱ ἦσαν

τρεῖς ἀμφιστρεφέες ἑνὸς αὐχένος ἐκπεφυυῖαι. 40

κρατὶ δ' ἐπ' ἀμφίφαλον κυνέην θέτο τετραφάληρον

ἵππουριν: δεινὸν δὲ λόφος καθύπερθεν ἔνευεν.

εἵλετο δ' ἄλκιμα δοῦρε δύω κεκορυθμένα χαλκῷ

ὀξέα: τῆλε δὲ χαλκὸς ἀπ' αὐτόφιν οὐρανὸν εἴσω

λάμπ': ἐπὶ δ' ἐγδούπησαν Ἀθηναίη τε καὶ Ἥρη 45

τιμῶσαι βασιλῆα πολυχρύσοιο Μυκήνης.

ἡνιόχῳ μὲν ἔπειτα ἑῷ ἐπέτελλεν ἕκαστος

ἵππους εὖ κατὰ κόσμον ἐρυκέμεν αὖθ' ἐπὶ τάφρῳ,

αὐτοὶ δὲ πρυλέες σὺν τεύχεσι θωρηχθέντες

ῥώοντ': ἄσβεστος δὲ βοὴ γένετ' ἠῶθι πρό. 50

φθὰν δὲ μέγ' ἱππήων ἐπὶ τάφρῳ κοσμηθέντες,

ἱππῆες δ' ὀλίγον μετεκίαθον: ἐν δὲ κυδοιμὸν

ὦρσε κακὸν Κρονίδης, κατὰ δ' ὑψόθεν ἧκεν ἐέρσας

αἵματι μυδαλέας ἐξ αἰθέρος, οὕνεκ' ἔμελλε

πολλὰς ἰφθίμους κεφαλὰς Ἄϊδι προϊάψειν. 55

 

Τρῶες δ' αὖθ' ἑτέρωθεν ἐπὶ θρωσμῷ πεδίοιο

Ἕκτορά τ' ἀμφὶ μέγαν καὶ ἀμύμονα Πουλυδάμαντα

Αἰνείαν θ', ὃς Τρωσὶ θεὸς ὣς τίετο δήμῳ,

τρεῖς τ' Ἀντηνορίδας Πόλυβον καὶ Ἀγήνορα δῖον

ἠί̈θεόν τ' Ἀκάμαντ' ἐπιείκελον ἀθανάτοισιν. 60

Ἕκτωρ δ' ἐν πρώτοισι φέρ' ἀσπίδα πάντοσ' ἐί̈σην,

οἷος δ' ἐκ νεφέων ἀναφαίνεται οὔλιος ἀστὴρ

παμφαίνων, τοτὲ δ' αὖτις ἔδυ νέφεα σκιόεντα,

ὣς Ἕκτωρ ὁτὲ μέν τε μετὰ πρώτοισι φάνεσκεν,

ἄλλοτε δ' ἐν πυμάτοισι κελεύων: πᾶς δ' ἄρα χαλκῷ 65

λάμφ' ὥς τε στεροπὴ πατρὸς Διὸς αἰγιόχοιο.

 

οἳ δ', ὥς τ' ἀμητῆρες ἐναντίοι ἀλλήλοισιν

ὄγμον ἐλαύνωσιν ἀνδρὸς μάκαρος κατ' ἄρουραν

πυρῶν ἢ κριθῶν: τὰ δὲ δράγματα ταρφέα πίπτει:

ὣς Τρῶες καὶ Ἀχαιοὶ ἐπ' ἀλλήλοισι θορόντες 70

δῄουν, οὐδ' ἕτεροι μνώοντ' ὀλοοῖο φόβοιο.

ἴσας δ' ὑσμίνη κεφαλὰς ἔχεν, οἳ δὲ λύκοι ὣς

θῦνον: Ἔρις δ' ἄρ' ἔχαιρε πολύστονος εἰσορόωσα:

οἴη γάρ ῥα θεῶν παρετύγχανε μαρναμένοισιν,

οἳ δ' ἄλλοι οὔ σφιν πάρεσαν θεοί, ἀλλὰ ἕκηλοι 75

σφοῖσιν ἐνὶ μεγάροισι καθήατο, ἧχι ἑκάστῳ

δώματα καλὰ τέτυκτο κατὰ πτύχας Οὐλύμποιο.

πάντες δ' ᾐτιόωντο κελαινεφέα Κρονίωνα

οὕνεκ' ἄρα Τρώεσσιν ἐβούλετο κῦδος ὀρέξαι.

τῶν μὲν ἄρ' οὐκ ἀλέγιζε πατήρ: ὃ δὲ νόσφι λιασθεὶς 80

τῶν ἄλλων ἀπάνευθε καθέζετο κύδεϊ γαίων

εἰσορόων Τρώων τε πόλιν καὶ νῆας Ἀχαιῶν

χαλκοῦ τε στεροπήν, ὀλλύντάς τ' ὀλλυμένους τε.

 

ὄφρα μὲν ἠὼς ἦν καὶ ἀέξετο ἱερὸν ἦμαρ,

τόφρα μάλ' ἀμφοτέρων βέλε' ἥπτετο, πῖπτε δὲ λαός: 85

ἦμος δὲ δρυτόμος περ ἀνὴρ ὁπλίσσατο δεῖπνον

οὔρεος ἐν βήσσῃσιν, ἐπεί τ' ἐκορέσσατο χεῖρας

τάμνων δένδρεα μακρά, ἅδος τέ μιν ἵκετο θυμόν,

σίτου τε γλυκεροῖο περὶ φρένας ἵμερος αἱρεῖ,

τῆμος σφῇ ἀρετῇ Δαναοὶ ῥήξαντο φάλαγγας 90

κεκλόμενοι ἑτάροισι κατὰ στίχας: ἐν δ' Ἀγαμέμνων

πρῶτος ὄρουσ', ἕλε δ' ἄνδρα Βιάνορα ποιμένα λαῶν

αὐτόν, ἔπειτα δ' ἑταῖρον Ὀϊλῆα πλήξιππον.

ἤτοι ὅ γ' ἐξ ἵππων κατεπάλμενος ἀντίος ἔστη:

τὸν δ' ἰθὺς μεμαῶτα μετώπιον ὀξέϊ δουρὶ 95

νύξ', οὐδὲ στεφάνη δόρυ οἱ σχέθε χαλκοβάρεια,

ἀλλὰ δι' αὐτῆς ἦλθε καὶ ὀστέου, ἐγκέφαλος δὲ

ἔνδον ἅπας πεπάλακτο: δάμασσε δέ μιν μεμαῶτα.

καὶ τοὺς μὲν λίπεν αὖθι ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων

στήθεσι παμφαίνοντας, ἐπεὶ περίδυσε χιτῶνας: 100

αὐτὰρ ὃ βῆ Ἶσόν τε καὶ Ἄντιφον ἐξεναρίξων

υἷε δύω Πριάμοιο νόθον καὶ γνήσιον ἄμφω

εἰν ἑνὶ δίφρῳ ἐόντας: ὃ μὲν νόθος ἡνιόχευεν,

Ἄντιφος αὖ παρέβασκε περικλυτός: ὥ ποτ' Ἀχιλλεὺς

Ἴδης ἐν κνημοῖσι δίδη μόσχοισι λύγοισι, 105

ποιμαίνοντ' ἐπ' ὄεσσι λαβών, καὶ ἔλυσεν ἀποίνων.

δὴ τότε γ' Ἀτρεί̈δης εὐρὺ κρείων Ἀγαμέμνων

τὸν μὲν ὑπὲρ μαζοῖο κατὰ στῆθος βάλε δουρί,

Ἄντιφον αὖ παρὰ οὖς ἔλασε ξίφει, ἐκ δ' ἔβαλ' ἵππων.

σπερχόμενος δ' ἀπὸ τοῖιν ἐσύλα τεύχεα καλὰ 110

γιγνώσκων: καὶ γάρ σφε πάρος παρὰ νηυσὶ θοῇσιν

εἶδεν, ὅτ' ἐξ Ἴδης ἄγαγεν πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς.

ὡς δὲ λέων ἐλάφοιο ταχείης νήπια τέκνα

ῥηϊδίως συνέαξε λαβὼν κρατεροῖσιν ὀδοῦσιν

ἐλθὼν εἰς εὐνήν, ἁπαλόν τέ σφ' ἦτορ ἀπηύρα: 115

ἣ δ' εἴ πέρ τε τύχῃσι μάλα σχεδόν, οὐ δύναταί σφι

χραισμεῖν: αὐτὴν γάρ μιν ὑπὸ τρόμος αἰνὸς ἱκάνει:

καρπαλίμως δ' ἤϊξε διὰ δρυμὰ πυκνὰ καὶ ὕλην

σπεύδουσ' ἱδρώουσα κραταιοῦ θηρὸς ὑφ' ὁρμῆς:

ὣς ἄρα τοῖς οὔ τις δύνατο χραισμῆσαι ὄλεθρον 120

Τρώων, ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ ὑπ' Ἀργείοισι φέβοντο.

 

αὐτὰρ ὃ Πείσανδρόν τε καὶ Ἱππόλοχον μενεχάρμην

υἱέας Ἀντιμάχοιο δαί̈φρονος, ὅς ῥα μάλιστα

χρυσὸν Ἀλεξάνδροιο δεδεγμένος ἀγλαὰ δῶρα

οὐκ εἴασχ' Ἑλένην δόμεναι ξανθῷ Μενελάῳ, 125

τοῦ περ δὴ δύο παῖδε λάβε κρείων Ἀγαμέμνων

εἰν ἑνὶ δίφρῳ ἐόντας, ὁμοῦ δ' ἔχον ὠκέας ἵππους:

ἐκ γάρ σφεας χειρῶν φύγον ἡνία σιγαλόεντα,

τὼ δὲ κυκηθήτην: ὃ δ' ἐναντίον ὦρτο λέων ὣς

Ἀτρεί̈δης: τὼ δ' αὖτ' ἐκ δίφρου γουναζέσθην: 130

ζώγρει Ἀτρέος υἱέ, σὺ δ' ἄξια δέξαι ἄποινα:

πολλὰ δ' ἐν Ἀντιμάχοιο δόμοις κειμήλια κεῖται

χαλκός τε χρυσός τε πολύκμητός τε σίδηρος,

τῶν κέν τοι χαρίσαιτο πατὴρ ἀπερείσι' ἄποινα,

εἰ νῶϊ ζωοὺς πεπύθοιτ' ἐπὶ νηυσὶν Ἀχαιῶν. 135

 

ὣς τώ γε κλαίοντε προσαυδήτην βασιλῆα

μειλιχίοις ἐπέεσσιν: ἀμείλικτον δ' ὄπ' ἄκουσαν:

εἰ μὲν δὴ Ἀντιμάχοιο δαί̈φρονος υἱέες ἐστόν,

ὅς ποτ' ἐνὶ Τρώων ἀγορῇ Μενέλαον ἄνωγεν

ἀγγελίην ἐλθόντα σὺν ἀντιθέῳ Ὀδυσῆϊ 140

αὖθι κατακτεῖναι μηδ' ἐξέμεν ἂψ ἐς Ἀχαιούς,

νῦν μὲν δὴ τοῦ πατρὸς ἀεικέα τίσετε λώβην.

 

ἦ, καὶ Πείσανδρον μὲν ἀφ' ἵππων ὦσε χαμᾶζε

δουρὶ βαλὼν πρὸς στῆθος: ὃ δ' ὕπτιος οὔδει ἐρείσθη.

Ἱππόλοχος δ' ἀπόρουσε, τὸν αὖ χαμαὶ ἐξενάριξε 145

χεῖρας ἀπὸ ξίφεϊ τμήξας ἀπό τ' αὐχένα κόψας,

ὅλμον δ' ὣς ἔσσευε κυλίνδεσθαι δι' ὁμίλου.

τοὺς μὲν ἔασ': ὃ δ' ὅθι πλεῖσται κλονέοντο φάλαγγες,

τῇ ῥ' ἐνόρουσ', ἅμα δ' ἄλλοι ἐϋκνήμιδες Ἀχαιοί.

πεζοὶ μὲν πεζοὺς ὄλεκον φεύγοντας ἀνάγκῃ, 150

ἱππεῖς δ' ἱππῆας: ὑπὸ δέ σφισιν ὦρτο κονίη

ἐκ πεδίου, τὴν ὦρσαν ἐρίγδουποι πόδες ἵππων

χαλκῷ δηϊόωντες: ἀτὰρ κρείων Ἀγαμέμνων

αἰὲν ἀποκτείνων ἕπετ' Ἀργείοισι κελεύων.

ὡς δ' ὅτε πῦρ ἀί̈δηλον ἐν ἀξύλῳ ἐμπέσῃ ὕλῃ, 155

πάντῃ τ' εἰλυφόων ἄνεμος φέρει, οἳ δέ τε θάμνοι

πρόρριζοι πίπτουσιν ἐπειγόμενοι πυρὸς ὁρμῇ:

ὣς ἄρ' ὑπ' Ἀτρεί̈δῃ Ἀγαμέμνονι πῖπτε κάρηνα

Τρώων φευγόντων, πολλοὶ δ' ἐριαύχενες ἵπποι

κείν' ὄχεα κροτάλιζον ἀνὰ πτολέμοιο γεφύρας 160

ἡνιόχους ποθέοντες ἀμύμονας: οἳ δ' ἐπὶ γαίῃ

κείατο, γύπεσσιν πολὺ φίλτεροι ἢ ἀλόχοισιν.

Ἕκτορα δ' ἐκ βελέων ὕπαγε Ζεὺς ἔκ τε κονίης

ἔκ τ' ἀνδροκτασίης ἔκ θ' αἵματος ἔκ τε κυδοιμοῦ:

Ἀτρεί̈δης δ' ἕπετο σφεδανὸν Δαναοῖσι κελεύων. 165

οἳ δὲ παρ' Ἴλου σῆμα παλαιοῦ Δαρδανίδαο

μέσσον κὰπ πεδίον παρ' ἐρινεὸν ἐσσεύοντο

ἱέμενοι πόλιος: ὃ δὲ κεκλήγων ἕπετ' αἰεὶ

Ἀτρεί̈δης, λύθρῳ δὲ παλάσσετο χεῖρας ἀάπτους.

ἀλλ' ὅτε δὴ Σκαιάς τε πύλας καὶ φηγὸν ἵκοντο, 170

ἔνθ' ἄρα δὴ ἵσταντο καὶ ἀλλήλους ἀνέμιμνον.

οἳ δ' ἔτι κὰμ μέσσον πεδίον φοβέοντο βόες ὥς,

ἅς τε λέων ἐφόβησε μολὼν ἐν νυκτὸς ἀμολγῷ

πάσας: τῇ δέ τ' ἰῇ ἀναφαίνεται αἰπὺς ὄλεθρος:

τῆς δ' ἐξ αὐχέν' ἔαξε λαβὼν κρατεροῖσιν ὀδοῦσι 175

πρῶτον, ἔπειτα δέ θ' αἷμα καὶ ἔγκατα πάντα λαφύσσει:

ὣς τοὺς Ἀτρεί̈δης ἔφεπε κρείων Ἀγαμέμνων

αἰὲν ἀποκτείνων τὸν ὀπίστατον: οἳ δ' ἐφέβοντο.

πολλοὶ δὲ πρηνεῖς τε καὶ ὕπτιοι ἔκπεσον ἵππων

Ἀτρεί̈δεω ὑπὸ χερσί: περὶ πρὸ γὰρ ἔγχεϊ θῦεν. 180

ἀλλ' ὅτε δὴ τάχ' ἔμελλεν ὑπὸ πτόλιν αἰπύ τε τεῖχος

ἵξεσθαι, τότε δή ῥα πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε

Ἴδης ἐν κορυφῇσι καθέζετο πιδηέσσης

οὐρανόθεν καταβάς: ἔχε δ' ἀστεροπὴν μετὰ χερσίν.

Ἶριν δ' ὄτρυνε χρυσόπτερον ἀγγελέουσαν: 185

βάσκ' ἴθι Ἶρι ταχεῖα, τὸν Ἕκτορι μῦθον ἐνίσπες:

ὄφρ' ἂν μέν κεν ὁρᾷ Ἀγαμέμνονα ποιμένα λαῶν

θύνοντ' ἐν προμάχοισιν ἐναίροντα στίχας ἀνδρῶν,

τόφρ' ἀναχωρείτω, τὸν δ' ἄλλον λαὸν ἀνώχθω

μάρνασθαι δηί̈οισι κατὰ κρατερὴν ὑσμίνην. 190

αὐτὰρ ἐπεί κ' ἢ δουρὶ τυπεὶς ἢ βλήμενος ἰῷ

εἰς ἵππους ἅλεται, τότε οἱ κράτος ἐγγυαλίξω

κτείνειν εἰς ὅ κε νῆας ἐϋσσέλμους ἀφίκηται

δύῃ τ' ἠέλιος καὶ ἐπὶ κνέφας ἱερὸν ἔλθῃ.

 

ὣς ἔφατ', οὐδ' ἀπίθησε ποδήνεμος ὠκέα Ἶρις, 195

βῆ δὲ κατ' Ἰδαίων ὀρέων εἰς Ἴλιον ἱρήν.

εὗρ' υἱὸν Πριάμοιο δαί̈φρονος Ἕκτορα δῖον

ἑσταότ' ἔν θ' ἵπποισι καὶ ἅρμασι κολλητοῖσιν:

ἀγχοῦ δ' ἱσταμένη προσέφη πόδας ὠκέα Ἶρις:

Ἕκτορ υἱὲ Πριάμοιο Διὶ μῆτιν ἀτάλαντε 200

Ζεύς με πατὴρ προέηκε τεὶ̈ν τάδε μυθήσασθαι.

ὄφρ' ἂν μέν κεν ὁρᾷς Ἀγαμέμνονα ποιμένα λαῶν

θύνοντ' ἐν προμάχοισιν, ἐναίροντα στίχας ἀνδρῶν,

τόφρ' ὑπόεικε μάχης, τὸν δ' ἄλλον λαὸν ἄνωχθι

μάρνασθαι δηί̈οισι κατὰ κρατερὴν ὑσμίνην. 205

αὐτὰρ ἐπεί κ' ἢ δουρὶ τυπεὶς ἢ βλήμενος ἰῷ

εἰς ἵππους ἅλεται, τότε τοι κράτος ἐγγυαλίξει

κτείνειν, εἰς ὅ κε νῆας ἐϋσσέλμους ἀφίκηαι

δύῃ τ' ἠέλιος καὶ ἐπὶ κνέφας ἱερὸν ἔλθῃ.

 

ἣ μὲν ἄρ' ὣς εἰποῦσ' ἀπέβη πόδας ὠκέα Ἶρις, 210

Ἕκτωρ δ' ἐξ ὀχέων σὺν τεύχεσιν ἆλτο χαμᾶζε,

πάλλων δ' ὀξέα δοῦρα κατὰ στρατὸν ᾤχετο πάντῃ

ὀτρύνων μαχέσασθαι, ἔγειρε δὲ φύλοπιν αἰνήν.

οἳ δ' ἐλελίχθησαν καὶ ἐναντίοι ἔσταν Ἀχαιῶν,

Ἀργεῖοι δ' ἑτέρωθεν ἐκαρτύναντο φάλαγγας. 215

ἀρτύνθη δὲ μάχη, στὰν δ' ἀντίοι: ἐν δ' Ἀγαμέμνων

πρῶτος ὄρουσ', ἔθελεν δὲ πολὺ προμάχεσθαι ἁπάντων.

 

ἔσπετε νῦν μοι Μοῦσαι Ὀλύμπια δώματ' ἔχουσαι

ὅς τις δὴ πρῶτος Ἀγαμέμνονος ἀντίον ἦλθεν

ἢ αὐτῶν Τρώων ἠὲ κλειτῶν ἐπικούρων. 220

 

Ἰφιδάμας Ἀντηνορίδης ἠύ̈ς τε μέγας τε

ὃς τράφη ἐν Θρῄκῃ ἐριβώλακι μητέρι μήλων:

Κισσῆς τόν γ' ἔθρεψε δόμοις ἔνι τυτθὸν ἐόντα

μητροπάτωρ, ὃς τίκτε Θεανὼ καλλιπάρῃον:

αὐτὰρ ἐπεί ῥ' ἥβης ἐρικυδέος ἵκετο μέτρον, 225

αὐτοῦ μιν κατέρυκε, δίδου δ' ὅ γε θυγατέρα ἥν:

γήμας δ' ἐκ θαλάμοιο μετὰ κλέος ἵκετ' Ἀχαιῶν

σὺν δυοκαίδεκα νηυσὶ κορωνίσιν, αἵ οἱ ἕποντο.

τὰς μὲν ἔπειτ' ἐν Περκώτῃ λίπε νῆας ἐί̈σας,

αὐτὰρ ὃ πεζὸς ἐὼν ἐς Ἴλιον εἰληλούθει: 230

ὅς ῥα τότ' Ἀτρεί̈δεω Ἀγαμέμνονος ἀντίον ἦλθεν.

οἳ δ' ὅτε δὴ σχεδὸν ἦσαν ἐπ' ἀλλήλοισιν ἰόντες,

Ἀτρεί̈δης μὲν ἅμαρτε, παραὶ δέ οἱ ἐτράπετ' ἔγχος,

Ἰφιδάμας δὲ κατὰ ζώνην θώρηκος ἔνερθε

νύξ', ἐπὶ δ' αὐτὸς ἔρεισε βαρείῃ χειρὶ πιθήσας: 235

οὐδ' ἔτορε ζωστῆρα παναίολον, ἀλλὰ πολὺ πρὶν

ἀργύρῳ ἀντομένη μόλιβος ὣς ἐτράπετ' αἰχμή.

καὶ τό γε χειρὶ λαβὼν εὐρὺ κρείων Ἀγαμέμνων

ἕλκ' ἐπὶ οἷ μεμαὼς ὥς τε λίς, ἐκ δ' ἄρα χειρὸς

σπάσσατο: τὸν δ' ἄορι πλῆξ' αὐχένα, λῦσε δὲ γυῖα. 240

ὣς ὃ μὲν αὖθι πεσὼν κοιμήσατο χάλκεον ὕπνον

οἰκτρὸς ἀπὸ μνηστῆς ἀλόχου, ἀστοῖσιν ἀρήγων,

κουριδίης, ἧς οὔ τι χάριν ἴδε, πολλὰ δ' ἔδωκε:

πρῶθ' ἑκατὸν βοῦς δῶκεν, ἔπειτα δὲ χίλι' ὑπέστη

αἶγας ὁμοῦ καὶ ὄϊς, τά οἱ ἄσπετα ποιμαίνοντο. 245

δὴ τότε γ' Ἀτρεί̈δης Ἀγαμέμνων ἐξενάριξε,

βῆ δὲ φέρων ἀν' ὅμιλον Ἀχαιῶν τεύχεα καλά.

τὸν δ' ὡς οὖν ἐνόησε Κόων ἀριδείκετος ἀνδρῶν

πρεσβυγενὴς Ἀντηνορίδης, κρατερόν ῥά ἑ πένθος

ὀφθαλμοὺς ἐκάλυψε κασιγνήτοιο πεσόντος. 250

στῆ δ' εὐρὰξ σὺν δουρὶ λαθὼν Ἀγαμέμνονα δῖον,

νύξε δέ μιν κατὰ χεῖρα μέσην ἀγκῶνος ἔνερθε,

ἀντικρὺ δὲ διέσχε φαεινοῦ δουρὸς ἀκωκή.

ῥίγησέν τ' ἄρ' ἔπειτα ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων:

ἀλλ' οὐδ' ὧς ἀπέληγε μάχης ἠδὲ πτολέμοιο, 255

ἀλλ' ἐπόρουσε Κόωνι ἔχων ἀνεμοτρεφὲς ἔγχος.

ἤτοι ὃ Ἰφιδάμαντα κασίγνητον καὶ ὄπατρον

ἕλκε ποδὸς μεμαώς, καὶ ἀύ̈τει πάντας ἀρίστους:

τὸν δ' ἕλκοντ' ἀν' ὅμιλον ὑπ' ἀσπίδος ὀμφαλοέσσης

οὔτησε ξυστῷ χαλκήρεϊ, λῦσε δὲ γυῖα: 260

τοῖο δ' ἐπ' Ἰφιδάμαντι κάρη ἀπέκοψε παραστάς.

ἔνθ' Ἀντήνορος υἷες ὑπ' Ἀτρεί̈δῃ βασιλῆϊ

πότμον ἀναπλήσαντες ἔδυν δόμον Ἄϊδος εἴσω.

 

αὐτὰρ ὃ τῶν ἄλλων ἐπεπωλεῖτο στίχας ἀνδρῶν

ἔγχεί̈ τ' ἄορί τε μεγάλοισί τε χερμαδίοισιν, 265

ὄφρά οἱ αἷμ' ἔτι θερμὸν ἀνήνοθεν ἐξ ὠτειλῆς.

αὐτὰρ ἐπεὶ τὸ μὲν ἕλκος ἐτέρσετο, παύσατο δ' αἷμα,

ὀξεῖαι δ' ὀδύναι δῦνον μένος Ἀτρεί̈δαο.

ὡς δ' ὅτ' ἂν ὠδίνουσαν ἔχῃ βέλος ὀξὺ γυναῖκα

δριμύ, τό τε προϊεῖσι μογοστόκοι Εἰλείθυιαι 270

Ἥρης θυγατέρες πικρὰς ὠδῖνας ἔχουσαι,

ὣς ὀξεῖ' ὀδύναι δῦνον μένος Ἀτρεί̈δαο.

ἐς δίφρον δ' ἀνόρουσε, καὶ ἡνιόχῳ ἐπέτελλε

νηυσὶν ἔπι γλαφυρῇσιν ἐλαυνέμεν: ἤχθετο γὰρ κῆρ.

ἤϋσεν δὲ διαπρύσιον Δαναοῖσι γεγωνώς: 275

ὦ φίλοι Ἀργείων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες

ὑμεῖς μὲν νῦν νηυσὶν ἀμύνετε ποντοπόροισι

φύλοπιν ἀργαλέην, ἐπεὶ οὐκ ἐμὲ μητίετα Ζεὺς

εἴασε Τρώεσσι πανημέριον πολεμίζειν.

 

ὣς ἔφαθ', ἡνίοχος δ' ἵμασεν καλλίτριχας ἵππους 280

νῆας ἔπι γλαφυράς: τὼ δ' οὐκ ἀέκοντε πετέσθην:

ἄφρεον δὲ στήθεα, ῥαίνοντο δὲ νέρθε κονίῃ

τειρόμενον βασιλῆα μάχης ἀπάνευθε φέροντες.

 

Ἕκτωρ δ' ὡς ἐνόησ' Ἀγαμέμνονα νόσφι κιόντα

Τρωσί τε καὶ Λυκίοισιν ἐκέκλετο μακρὸν ἀύ̈σας: 285

Τρῶες καὶ Λύκιοι καὶ Δάρδανοι ἀγχιμαχηταὶ

ἀνέρες ἔστε φίλοι, μνήσασθε δὲ θούριδος ἀλκῆς.

οἴχετ' ἀνὴρ ὤριστος, ἐμοὶ δὲ μέγ' εὖχος ἔδωκε

Ζεὺς Κρονίδης: ἀλλ' ἰθὺς ἐλαύνετε μώνυχας ἵππους

ἰφθίμων Δαναῶν, ἵν' ὑπέρτερον εὖχος ἄρησθε. 290

 

ὣς εἰπὼν ὄτρυνε μένος καὶ θυμὸν ἑκάστου.

ὡς δ' ὅτε πού τις θηρητὴρ κύνας ἀργιόδοντας

σεύῃ ἐπ' ἀγροτέρῳ συὶ̈ καπρίῳ ἠὲ λέοντι,

ὣς ἐπ' Ἀχαιοῖσιν σεῦε Τρῶας μεγαθύμους

Ἕκτωρ Πριαμίδης βροτολοιγῷ ἶσος Ἄρηϊ. 295

αὐτὸς δ' ἐν πρώτοισι μέγα φρονέων ἐβεβήκει,

ἐν δ' ἔπεσ' ὑσμίνῃ ὑπεραέϊ ἶσος ἀέλλῃ,

ἥ τε καθαλλομένη ἰοειδέα πόντον ὀρίνει.

 

ἔνθα τίνα πρῶτον, τίνα δ' ὕστατον ἐξενάριξεν

Ἕκτωρ Πριαμίδης, ὅτε οἱ Ζεὺς κῦδος ἔδωκεν; 300

Ἀσαῖον μὲν πρῶτα καὶ Αὐτόνοον καὶ Ὀπίτην

καὶ Δόλοπα Κλυτίδην καὶ Ὀφέλτιον ἠδ' Ἀγέλαον

Αἴσυμνόν τ' Ὦρόν τε καὶ Ἱππόνοον μενεχάρμην.

τοὺς ἄρ' ὅ γ' ἡγεμόνας Δαναῶν ἕλεν, αὐτὰρ ἔπειτα

πληθύν, ὡς ὁπότε νέφεα Ζέφυρος στυφελίξῃ 305

ἀργεστᾶο Νότοιο βαθείῃ λαίλαπι τύπτων:

πολλὸν δὲ τρόφι κῦμα κυλίνδεται, ὑψόσε δ' ἄχνη

σκίδναται ἐξ ἀνέμοιο πολυπλάγκτοιο ἰωῆς:

ὣς ἄρα πυκνὰ καρήαθ' ὑφ' Ἕκτορι δάμνατο λαῶν.

 

ἔνθά κε λοιγὸς ἔην καὶ ἀμήχανα ἔργα γένοντο, 310

καί νύ κεν ἐν νήεσσι πέσον φεύγοντες Ἀχαιοί,

εἰ μὴ Τυδεί̈δῃ Διομήδεϊ κέκλετ' Ὀδυσσεύς:

Τυδεί̈δη τί παθόντε λελάσμεθα θούριδος ἀλκῆς;

ἀλλ' ἄγε δεῦρο πέπον, παρ' ἔμ' ἵσταο: δὴ γὰρ ἔλεγχος

ἔσσεται εἴ κεν νῆας ἕλῃ κορυθαίολος Ἕκτωρ. 315

 

τὸν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη κρατερὸς Διομήδης:

ἤτοι ἐγὼ μενέω καὶ τλήσομαι: ἀλλὰ μίνυνθα

ἡμέων ἔσσεται ἦδος, ἐπεὶ νεφεληγερέτα Ζεὺς

Τρωσὶν δὴ βόλεται δοῦναι κράτος ἠέ περ ἡμῖν.

 

ἦ καὶ Θυμβραῖον μὲν ἀφ' ἵππων ὦσε χαμᾶζε 320

δουρὶ βαλὼν κατὰ μαζὸν ἀριστερόν: αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς

ἀντίθεον θεράποντα Μολίονα τοῖο ἄνακτος.

τοὺς μὲν ἔπειτ' εἴασαν, ἐπεὶ πολέμου ἀπέπαυσαν:

τὼ δ' ἀν' ὅμιλον ἰόντε κυδοίμεον, ὡς ὅτε κάπρω

ἐν κυσὶ θηρευτῇσι μέγα φρονέοντε πέσητον: 325

ὣς ὄλεκον Τρῶας πάλιν ὀρμένω: αὐτὰρ Ἀχαιοὶ

ἀσπασίως φεύγοντες ἀνέπνεον Ἕκτορα δῖον.

 

ἔνθ' ἑλέτην δίφρόν τε καὶ ἀνέρε δήμου ἀρίστω

υἷε δύω Μέροπος Περκωσίου, ὃς περὶ πάντων

ᾔδεε μαντοσύνας, οὐδὲ οὓς παῖδας ἔασκε 330

στείχειν ἐς πόλεμον φθισήνορα: τὼ δέ οἱ οὔ τι

πειθέσθην: κῆρες γὰρ ἄγον μέλανος θανάτοιο.

τοὺς μὲν Τυδεί̈δης δουρικλειτὸς Διομήδης

θυμοῦ καὶ ψυχῆς κεκαδὼν κλυτὰ τεύχε' ἀπηύρα:

Ἱππόδαμον δ' Ὀδυσεὺς καὶ Ὑπείροχον ἐξενάριξεν. 335

ἔνθά σφιν κατὰ ἶσα μάχην ἐτάνυσσε Κρονίων

ἐξ Ἴδης καθορῶν: τοὶ δ' ἀλλήλους ἐνάριζον.

ἤτοι Τυδέος υἱὸς Ἀγάστροφον οὔτασε δουρὶ

Παιονίδην ἥρωα κατ' ἰσχίον: οὐ δέ οἱ ἵπποι

ἐγγὺς ἔσαν προφυγεῖν, ἀάσατο δὲ μέγα θυμῷ. 340

τοὺς μὲν γὰρ θεράπων ἀπάνευθ' ἔχεν, αὐτὰρ ὃ πεζὸς

θῦνε διὰ προμάχων, εἷος φίλον ὤλεσε θυμόν.

Ἕκτωρ δ' ὀξὺ νόησε κατὰ στίχας, ὦρτο δ' ἐπ' αὐτοὺς

κεκλήγων: ἅμα δὲ Τρώων εἵποντο φάλαγγες.

τὸν δὲ ἰδὼν ῥίγησε βοὴν ἀγαθὸς Διομήδης, 345

αἶψα δ' Ὀδυσσῆα προσεφώνεεν ἐγγὺς ἐόντα:

νῶϊν δὴ τόδε πῆμα κυλίνδεται ὄβριμος Ἕκτωρ:

ἀλλ' ἄγε δὴ στέωμεν καὶ ἀλεξώμεσθα μένοντες.

 

ἦ ῥα, καὶ ἀμπεπαλὼν προί̈ει δολιχόσκιον ἔγχος

καὶ βάλεν, οὐδ' ἀφάμαρτε τιτυσκόμενος κεφαλῆφιν, 350

ἄκρην κὰκ κόρυθα: πλάγχθη δ' ἀπὸ χαλκόφι χαλκός,

οὐδ' ἵκετο χρόα καλόν: ἐρύκακε γὰρ τρυφάλεια

τρίπτυχος αὐλῶπις, τήν οἱ πόρε Φοῖβος Ἀπόλλων.

Ἕκτωρ δ' ὦκ' ἀπέλεθρον ἀνέδραμε, μίκτο δ' ὁμίλῳ,

στῆ δὲ γνὺξ ἐριπὼν καὶ ἐρείσατο χειρὶ παχείῃ 355

γαίης: ἀμφὶ δὲ ὄσσε κελαινὴ νὺξ ἐκάλυψεν.

ὄφρα δὲ Τυδεί̈δης μετὰ δούρατος ᾤχετ' ἐρωὴν

τῆλε διὰ προμάχων, ὅθι οἱ καταείσατο γαίης

τόφρ' Ἕκτωρ ἔμπνυτο, καὶ ἂψ ἐς δίφρον ὀρούσας

ἐξέλασ' ἐς πληθύν, καὶ ἀλεύατο κῆρα μέλαιναν. 360

δουρὶ δ' ἐπαί̈σσων προσέφη κρατερὸς Διομήδης:

ἐξ αὖ νῦν ἔφυγες θάνατον κύον: ἦ τέ τοι ἄγχι

ἦλθε κακόν: νῦν αὖτέ σ' ἐρύσατο Φοῖβος Ἀπόλλων

ᾧ μέλλεις εὔχεσθαι ἰὼν ἐς δοῦπον ἀκόντων.

ἦ θήν σ' ἐξανύω γε καὶ ὕστερον ἀντιβολήσας, 365

εἴ πού τις καὶ ἔμοιγε θεῶν ἐπιτάρροθός ἐστι.

νῦν αὖ τοὺς ἄλλους ἐπιείσομαι, ὅν κε κιχείω.

ἦ, καὶ Παιονίδην δουρὶ κλυτὸν ἐξενάριζεν.

αὐτὰρ Ἀλέξανδρος Ἑλένης πόσις ἠϋκόμοιο

Τυδεί̈δῃ ἔπι τόξα τιταίνετο ποιμένι λαῶν, 370

στήλῃ κεκλιμένος ἀνδροκμήτῳ ἐπὶ τύμβῳ

Ἴλου Δαρδανίδαο, παλαιοῦ δημογέροντος.

ἤτοι ὃ μὲν θώρηκα Ἀγαστρόφου ἰφθίμοιο

αἴνυτ' ἀπὸ στήθεσφι παναίολον ἀσπίδα τ' ὤμων

καὶ κόρυθα βριαρήν: ὃ δὲ τόξου πῆχυν ἄνελκε 375

καὶ βάλεν, οὐδ' ἄρα μιν ἅλιον βέλος ἔκφυγε χειρός,

ταρσὸν δεξιτεροῖο ποδός: διὰ δ' ἀμπερὲς ἰὸς

ἐν γαίῃ κατέπηκτο: ὃ δὲ μάλα ἡδὺ γελάσσας

ἐκ λόχου ἀμπήδησε καὶ εὐχόμενος ἔπος ηὔδα:

βέβληαι οὐδ' ἅλιον βέλος ἔκφυγεν: ὡς ὄφελόν τοι 380

νείατον ἐς κενεῶνα βαλὼν ἐκ θυμὸν ἑλέσθαι.

οὕτω κεν καὶ Τρῶες ἀνέπνευσαν κακότητος,

οἵ τέ σε πεφρίκασι λέονθ' ὡς μηκάδες αἶγες.

 

τὸν δ' οὐ ταρβήσας προσέφη κρατερὸς Διομήδης:

τοξότα λωβητὴρ κέρᾳ ἀγλαὲ παρθενοπῖπα 385

εἰ μὲν δὴ ἀντίβιον σὺν τεύχεσι πειρηθείης,

οὐκ ἄν τοι χραίσμῃσι βιὸς καὶ ταρφέες ἰοί:

νῦν δέ μ' ἐπιγράψας ταρσὸν ποδὸς εὔχεαι αὔτως.

οὐκ ἀλέγω, ὡς εἴ με γυνὴ βάλοι ἢ πάϊς ἄφρων:

κωφὸν γὰρ βέλος ἀνδρὸς ἀνάλκιδος οὐτιδανοῖο. 390

ἦ τ' ἄλλως ὑπ' ἐμεῖο, καὶ εἴ κ' ὀλίγον περ ἐπαύρῃ,

ὀξὺ βέλος πέλεται, καὶ ἀκήριον αἶψα τίθησι.

τοῦ δὲ γυναικὸς μέν τ' ἀμφίδρυφοί εἰσι παρειαί,

παῖδες δ' ὀρφανικοί: ὃ δέ θ' αἵματι γαῖαν ἐρεύθων

πύθεται, οἰωνοὶ δὲ περὶ πλέες ἠὲ γυναῖκες. 395

 

ὣς φάτο, τοῦ δ' Ὀδυσεὺς δουρικλυτὸς ἐγγύθεν ἐλθὼν

ἔστη πρόσθ': ὃ δ' ὄπισθε καθεζόμενος βέλος ὠκὺ

ἐκ ποδὸς ἕλκ', ὀδύνη δὲ διὰ χροὸς ἦλθ' ἀλεγεινή.

ἐς δίφρον δ' ἀνόρουσε, καὶ ἡνιόχῳ ἐπέτελλε

νηυσὶν ἔπι γλαφυρῇσιν ἐλαυνέμεν: ἤχθετο γὰρ κῆρ. 400

 

οἰώθη δ' Ὀδυσεὺς δουρὶ κλυτός, οὐδέ τις αὐτῷ

Ἀργείων παρέμεινεν, ἐπεὶ φόβος ἔλλαβε πάντας:

ὀχθήσας δ' ἄρα εἶπε πρὸς ὃν μεγαλήτορα θυμόν:

ὤ μοι ἐγὼ τί πάθω; μέγα μὲν κακὸν αἴ κε φέβωμαι

πληθὺν ταρβήσας: τὸ δὲ ῥίγιον αἴ κεν ἁλώω 405

μοῦνος: τοὺς δ' ἄλλους Δαναοὺς ἐφόβησε Κρονίων.

ἀλλὰ τί ἤ μοι ταῦτα φίλος διελέξατο θυμός;

οἶδα γὰρ ὅττι κακοὶ μὲν ἀποίχονται πολέμοιο,

ὃς δέ κ' ἀριστεύῃσι μάχῃ ἔνι τὸν δὲ μάλα χρεὼ

ἑστάμεναι κρατερῶς, ἤ τ' ἔβλητ' ἤ τ' ἔβαλ' ἄλλον. 410

εἷος ὃ ταῦθ' ὥρμαινε κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν,

τόφρα δ' ἐπὶ Τρώων στίχες ἤλυθον ἀσπιστάων,

ἔλσαν δ' ἐν μέσσοισι, μετὰ σφίσι πῆμα τιθέντες.

ὡς δ' ὅτε κάπριον ἀμφὶ κύνες θαλεροί τ' αἰζηοὶ

σεύωνται, ὃ δέ τ' εἶσι βαθείης ἐκ ξυλόχοιο 415

θήγων λευκὸν ὀδόντα μετὰ γναμπτῇσι γένυσσιν,

ἀμφὶ δέ τ' ἀί̈σσονται, ὑπαὶ δέ τε κόμπος ὀδόντων

γίγνεται, οἳ δὲ μένουσιν ἄφαρ δεινόν περ ἐόντα,

ὥς ῥα τότ' ἀμφ' Ὀδυσῆα Διὶ̈ φίλον ἐσσεύοντο

Τρῶες: ὃ δὲ πρῶτον μὲν ἀμύμονα Δηϊοπίτην 420

οὔτασεν ὦμον ὕπερθεν ἐπάλμενος ὀξέϊ δουρί,

αὐτὰρ ἔπειτα Θόωνα καὶ Ἔννομον ἐξενάριξε.

Χερσιδάμαντα δ' ἔπειτα καθ' ἵππων ἀί̈ξαντα

δουρὶ κατὰ πρότμησιν ὑπ' ἀσπίδος ὀμφαλοέσσης

νύξεν: ὃ δ' ἐν κονίῃσι πεσὼν ἕλε γαῖαν ἀγοστῷ. 425

τοὺς μὲν ἔασ', ὃ δ' ἄρ' Ἱππασίδην Χάροπ' οὔτασε δουρὶ

αὐτοκασίγνητον εὐηφενέος Σώκοιο.

τῷ δ' ἐπαλεξήσων Σῶκος κίεν ἰσόθεος φώς,

στῆ δὲ μάλ' ἐγγὺς ἰὼν καί μιν πρὸς μῦθον ἔειπεν

ὦ Ὀδυσεῦ πολύαινε δόλων ἆτ' ἠδὲ πόνοιο 430

σήμερον ἢ δοιοῖσιν ἐπεύξεαι Ἱππασίδῃσι

τοιώδ' ἄνδρε κατακτείνας καὶ τεύχε' ἀπούρας,

ἤ κεν ἐμῷ ὑπὸ δουρὶ τυπεὶς ἀπὸ θυμὸν ὀλέσσῃς.

 

ὣς εἰπὼν οὔτησε κατ' ἀσπίδα πάντοσ' ἐί̈σην.

διὰ μὲν ἀσπίδος ἦλθε φαεινῆς ὄβριμον ἔγχος, 435

καὶ διὰ θώρηκος πολυδαιδάλου ἠρήρειστο,

πάντα δ' ἀπὸ πλευρῶν χρόα ἔργαθεν, οὐδ' ἔτ' ἔασε

Παλλὰς Ἀθηναίη μιχθήμεναι ἔγκασι φωτός.

γνῶ δ' Ὀδυσεὺς ὅ οἱ οὔ τι τέλος κατακαίριον ἦλθεν,

ἂψ δ' ἀναχωρήσας Σῶκον πρὸς μῦθον ἔειπεν: 440

ἆ δείλ' ἦ μάλα δή σε κιχάνεται αἰπὺς ὄλεθρος.

ἤτοι μέν ῥ' ἔμ' ἔπαυσας ἐπὶ Τρώεσσι μάχεσθαι:

σοὶ δ' ἐγὼ ἐνθάδε φημὶ φόνον καὶ κῆρα μέλαιναν

ἤματι τῷδ' ἔσσεσθαι, ἐμῷ δ' ὑπὸ δουρὶ δαμέντα

εὖχος ἐμοὶ δώσειν, ψυχὴν δ' Ἄϊδι κλυτοπώλῳ. 445

 

ἦ, καὶ ὃ μὲν φύγαδ' αὖτις ὑποστρέψας ἐβεβήκει,

τῷ δὲ μεταστρεφθέντι μεταφρένῳ ἐν δόρυ πῆξεν

ὤμων μεσσηγύς, διὰ δὲ στήθεσφιν ἔλασσε,

δούπησεν δὲ πεσών: ὃ δ' ἐπεύξατο δῖος Ὀδυσσεύς:

ὦ Σῶχ' Ἱππάσου υἱὲ δαί̈φρονος ἱπποδάμοιο 450

φθῆ σε τέλος θανάτοιο κιχήμενον, οὐδ' ὑπάλυξας.

ἆ δείλ' οὐ μὲν σοί γε πατὴρ καὶ πότνια μήτηρ

ὄσσε καθαιρήσουσι θανόντι περ, ἀλλ' οἰωνοὶ

ὠμησταὶ ἐρύουσι, περὶ πτερὰ πυκνὰ βαλόντες.

αὐτὰρ ἔμ', εἴ κε θάνω, κτεριοῦσί γε δῖοι Ἀχαιοί. 455

ὣς εἰπὼν Σώκοιο δαί̈φρονος ὄβριμον ἔγχος

ἔξω τε χροὸς ἕλκε καὶ ἀσπίδος ὀμφαλοέσσης:

αἷμα δέ οἱ σπασθέντος ἀνέσσυτο, κῆδε δὲ θυμόν.

Τρῶες δὲ μεγάθυμοι ὅπως ἴδον αἷμ' Ὀδυσῆος

κεκλόμενοι καθ' ὅμιλον ἐπ' αὐτῷ πάντες ἔβησαν. 460

αὐτὰρ ὅ γ' ἐξοπίσω ἀνεχάζετο, αὖε δ' ἑταίρους.

τρὶς μὲν ἔπειτ' ἤϋσεν ὅσον κεφαλὴ χάδε φωτός,

τρὶς δ' ἄϊεν ἰάχοντος ἄρηι φίλος Μενέλαος.

αἶψα δ' ἄρ' Αἴαντα προσεφώνεεν ἐγγὺς ἐόντα:

Αἶαν διογενὲς Τελαμώνιε κοίρανε λαῶν 465

ἀμφί μ' Ὀδυσσῆος ταλασίφρονος ἵκετ' ἀϋτὴ

τῷ ἰκέλη ὡς εἴ ἑ βιῴατο μοῦνον ἐόντα

Τρῶες ἀποτμήξαντες ἐνὶ κρατερῇ ὑσμίνῃ.

ἀλλ' ἴομεν καθ' ὅμιλον: ἀλεξέμεναι γὰρ ἄμεινον.

δείδω μή τι πάθῃσιν ἐνὶ Τρώεσσι μονωθεὶς 470

ἐσθλὸς ἐών, μεγάλη δὲ ποθὴ Δαναοῖσι γένηται.

 

ὣς εἰπὼν ὃ μὲν ἦρχ', ὃ δ' ἅμ' ἕσπετο ἰσόθεος φώς.

εὗρον ἔπειτ' Ὀδυσῆα Διὶ̈ φίλον: ἀμφὶ δ' ἄρ' αὐτὸν

Τρῶες ἕπονθ' ὡς εἴ τε δαφοινοὶ θῶες ὄρεσφιν

ἀμφ' ἔλαφον κεραὸν βεβλημένον, ὅν τ' ἔβαλ' ἀνὴρ 475

ἰῷ ἀπὸ νευρῆς: τὸν μέν τ' ἤλυξε πόδεσσι

φεύγων, ὄφρ' αἷμα λιαρὸν καὶ γούνατ' ὀρώρῃ:

αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ τόν γε δαμάσσεται ὠκὺς ὀϊστός,

ὠμοφάγοι μιν θῶες ἐν οὔρεσι δαρδάπτουσιν

ἐν νέμεϊ σκιερῷ: ἐπί τε λῖν ἤγαγε δαίμων 480

σίντην: θῶες μέν τε διέτρεσαν, αὐτὰρ ὃ δάπτει:

ὥς ῥα τότ' ἀμφ' Ὀδυσῆα δαί̈φρονα ποικιλομήτην

Τρῶες ἕπον πολλοί τε καὶ ἄλκιμοι, αὐτὰρ ὅ γ' ἥρως

ἀί̈σσων ᾧ ἔγχει ἀμύνετο νηλεὲς ἦμαρ.

Αἴας δ' ἐγγύθεν ἦλθε φέρων σάκος ἠύ̈τε πύργον, 485

στῆ δὲ παρέξ: Τρῶες δὲ διέτρεσαν ἄλλυδις ἄλλος.

ἤτοι τὸν Μενέλαος ἀρήϊος ἔξαγ' ὁμίλου

χειρὸς ἔχων, εἷος θεράπων σχεδὸν ἤλασεν ἵππους.

Αἴας δὲ Τρώεσσιν ἐπάλμενος εἷλε Δόρυκλον

Πριαμίδην νόθον υἱόν, ἔπειτα δὲ Πάνδοκον οὖτα, 490

οὖτα δὲ Λύσανδρον καὶ Πύρασον ἠδὲ Πυλάρτην.

ὡς δ' ὁπότε πλήθων ποταμὸς πεδίον δὲ κάτεισι

χειμάρρους κατ' ὄρεσφιν ὀπαζόμενος Διὸς ὄμβρῳ,

πολλὰς δὲ δρῦς ἀζαλέας, πολλὰς δέ τε πεύκας

ἐσφέρεται, πολλὸν δέ τ' ἀφυσγετὸν εἰς ἅλα βάλλει, 495

ὣς ἔφεπε κλονέων πεδίον τότε φαίδιμος Αἴας,

δαί̈ζων ἵππους τε καὶ ἀνέρας: οὐδέ πω Ἕκτωρ

πεύθετ', ἐπεί ῥα μάχης ἐπ' ἀριστερὰ μάρνατο πάσης

ὄχθας πὰρ ποταμοῖο Σκαμάνδρου, τῇ ῥα μάλιστα

ἀνδρῶν πῖπτε κάρηνα, βοὴ δ' ἄσβεστος ὀρώρει 500

Νέστορά τ' ἀμφὶ μέγαν καὶ ἀρήϊον Ἰδομενῆα.

Ἕκτωρ μὲν μετὰ τοῖσιν ὁμίλει μέρμερα ῥέζων

ἔγχεί̈ θ' ἱπποσύνῃ τε, νέων δ' ἀλάπαζε φάλαγγας:

οὐδ' ἄν πω χάζοντο κελεύθου δῖοι Ἀχαιοὶ

εἰ μὴ Ἀλέξανδρος Ἑλένης πόσις ἠϋκόμοιο 505

παῦσεν ἀριστεύοντα Μαχάονα ποιμένα λαῶν,

ἰῷ τριγλώχινι βαλὼν κατὰ δεξιὸν ὦμον.

τῷ ῥα περίδεισαν μένεα πνείοντες Ἀχαιοὶ

μή πώς μιν πολέμοιο μετακλινθέντος ἕλοιεν.

αὐτίκα δ' Ἰδομενεὺς προσεφώνεε Νέστορα δῖον: 510

ὦ Νέστορ Νηληϊάδη μέγα κῦδος Ἀχαιῶν

ἄγρει σῶν ὀχέων ἐπιβήσεο, πὰρ δὲ Μαχάων

βαινέτω, ἐς νῆας δὲ τάχιστ' ἔχε μώνυχας ἵππους:

ἰητρὸς γὰρ ἀνὴρ πολλῶν ἀντάξιος ἄλλων

ἰούς τ' ἐκτάμνειν ἐπί τ' ἤπια φάρμακα πάσσειν. 515

 

ὣς ἔφατ', οὐδ' ἀπίθησε Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ.

αὐτίκα δ' ὧν ὀχέων ἐπεβήσετο, πὰρ δὲ Μαχάων

βαῖν' Ἀσκληπιοῦ υἱὸς ἀμύμονος ἰητῆρος:

μάστιξεν δ' ἵππους, τὼ δ' οὐκ ἀέκοντε πετέσθην

νῆας ἔπι γλαφυράς: τῇ γὰρ φίλον ἔπλετο θυμῷ. 520

 

Κεβριόνης δὲ Τρῶας ὀρινομένους ἐνόησεν

Ἕκτορι παρβεβαώς, καί μιν πρὸς μῦθον ἔειπεν:

Ἕκτορ νῶϊ μὲν ἐνθάδ' ὁμιλέομεν Δαναοῖσιν

ἐσχατιῇ πολέμοιο δυσηχέος: οἳ δὲ δὴ ἄλλοι

Τρῶες ὀρίνονται ἐπιμὶξ ἵπποι τε καὶ αὐτοί. 525

Αἴας δὲ κλονέει Τελαμώνιος: εὖ δέ μιν ἔγνων:

εὐρὺ γὰρ ἀμφ' ὤμοισιν ἔχει σάκος: ἀλλὰ καὶ ἡμεῖς

κεῖσ' ἵππους τε καὶ ἅρμ' ἰθύνομεν, ἔνθα μάλιστα

ἱππῆες πεζοί τε κακὴν ἔριδα προβαλόντες

ἀλλήλους ὀλέκουσι, βοὴ δ' ἄσβεστος ὄρωρεν. 530

ὣς ἄρα φωνήσας ἵμασεν καλλίτριχας ἵππους

μάστιγι λιγυρῇ: τοὶ δὲ πληγῆς ἀί̈οντες

ῥίμφ' ἔφερον θοὸν ἅρμα μετὰ Τρῶας καὶ Ἀχαιοὺς

στείβοντες νέκυάς τε καὶ ἀσπίδας: αἵματι δ' ἄξων

νέρθεν ἅπας πεπάλακτο καὶ ἄντυγες αἳ περὶ δίφρον, 535

ἃς ἄρ' ἀφ' ἱππείων ὁπλέων ῥαθάμιγγες ἔβαλλον

αἵ τ' ἀπ' ἐπισσώτρων. ὃ δὲ ἵετο δῦναι ὅμιλον

ἀνδρόμεον ῥῆξαί τε μετάλμενος: ἐν δὲ κυδοιμὸν

ἧκε κακὸν Δαναοῖσι, μίνυνθα δὲ χάζετο δουρός.

αὐτὰρ ὃ τῶν ἄλλων ἐπεπωλεῖτο στίχας ἀνδρῶν 540

ἔγχεί̈ τ' ἄορί τε μεγάλοισί τε χερμαδίοισιν,

Αἴαντος δ' ἀλέεινε μάχην Τελαμωνιάδαο.

 

Ζεὺς δὲ πατὴρ Αἴανθ' ὑψίζυγος ἐν φόβον ὦρσε:

στῆ δὲ ταφών, ὄπιθεν δὲ σάκος βάλεν ἑπταβόειον,

τρέσσε δὲ παπτήνας ἐφ' ὁμίλου θηρὶ ἐοικὼς 545

ἐντροπαλιζόμενος ὀλίγον γόνυ γουνὸς ἀμείβων.

ὡς δ' αἴθωνα λέοντα βοῶν ἀπὸ μεσσαύλοιο

ἐσσεύαντο κύνες τε καὶ ἀνέρες ἀγροιῶται,

οἵ τέ μιν οὐκ εἰῶσι βοῶν ἐκ πῖαρ ἑλέσθαι

πάννυχοι ἐγρήσσοντες: ὃ δὲ κρειῶν ἐρατίζων 550

ἰθύει, ἀλλ' οὔ τι πρήσσει: θαμέες γὰρ ἄκοντες

ἀντίον ἀί̈σσουσι θρασειάων ἀπὸ χειρῶν

καιόμεναί τε δεταί, τάς τε τρεῖ ἐσσύμενός περ:

ἠῶθεν δ' ἀπὸ νόσφιν ἔβη τετιηότι θυμῷ:

ὣς Αἴας τότ' ἀπὸ Τρώων τετιημένος ἦτορ 555

ἤϊε πόλλ' ἀέκων: περὶ γὰρ δίε νηυσὶν Ἀχαιῶν.

ὡς δ' ὅτ' ὄνος παρ' ἄρουραν ἰὼν ἐβιήσατο παῖδας

νωθής, ᾧ δὴ πολλὰ περὶ ῥόπαλ' ἀμφὶς ἐάγῃ,

κείρει τ' εἰσελθὼν βαθὺ λήϊον: οἳ δέ τε παῖδες

τύπτουσιν ῥοπάλοισι: βίη δέ τε νηπίη αὐτῶν: 560

σπουδῇ τ' ἐξήλασσαν, ἐπεί τ' ἐκορέσσατο φορβῆς:

ὣς τότ' ἔπειτ' Αἴαντα μέγαν Τελαμώνιον υἱὸν

Τρῶες ὑπέρθυμοι πολυηγερέες τ' ἐπίκουροι

νύσσοντες ξυστοῖσι μέσον σάκος αἰὲν ἕποντο.

Αἴας δ' ἄλλοτε μὲν μνησάσκετο θούριδος ἀλκῆς 565

αὖτις ὑποστρεφθείς, καὶ ἐρητύσασκε φάλαγγας

Τρώων ἱπποδάμων: ὁτὲ δὲ τρωπάσκετο φεύγειν.

πάντας δὲ προέεργε θοὰς ἐπὶ νῆας ὁδεύειν,

αὐτὸς δὲ Τρώων καὶ Ἀχαιῶν θῦνε μεσηγὺ

ἱστάμενος: τὰ δὲ δοῦρα θρασειάων ἀπὸ χειρῶν 570

ἄλλα μὲν ἐν σάκεϊ μεγάλῳ πάγεν ὄρμενα πρόσσω,

πολλὰ δὲ καὶ μεσσηγύ, πάρος χρόα λευκὸν ἐπαυρεῖν,

ἐν γαίῃ ἵσταντο λιλαιόμενα χροὸς ἆσαι.

 

 

τὸν δ' ὡς οὖν ἐνόησ' Εὐαίμονος ἀγλαὸς υἱὸς

Εὐρύπυλος πυκινοῖσι βιαζόμενον βελέεσσι, 575

στῆ ῥα παρ' αὐτὸν ἰών, καὶ ἀκόντισε δουρὶ φαεινῷ,

καὶ βάλε Φαυσιάδην Ἀπισάονα ποιμένα λαῶν

ἧπαρ ὑπὸ πραπίδων, εἶθαρ δ' ὑπὸ γούνατ' ἔλυσεν:

Εὐρύπυλος δ' ἐπόρουσε καὶ αἴνυτο τεύχε' ἀπ' ὤμων.

τὸν δ' ὡς οὖν ἐνόησεν Ἀλέξανδρος θεοειδὴς 580

τεύχε' ἀπαινύμενον Ἀπισάονος, αὐτίκα τόξον

ἕλκετ' ἐπ' Εὐρυπύλῳ, καί μιν βάλε μηρὸν ὀϊστῷ

δεξιόν: ἐκλάσθη δὲ δόναξ, ἐβάρυνε δὲ μηρόν.

ἂψ δ' ἑτάρων εἰς ἔθνος ἐχάζετο κῆρ' ἀλεείνων,

ἤϋσεν δὲ διαπρύσιον Δαναοῖσι γεγωνώς: 585

ὦ φίλοι Ἀργείων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες

στῆτ' ἐλελιχθέντες καὶ ἀμύνετε νηλεὲς ἦμαρ

Αἴανθ', ὃς βελέεσσι βιάζεται, οὐδέ ἕ φημι

φεύξεσθ' ἐκ πολέμοιο δυσηχέος: ἀλλὰ μάλ' ἄντην

ἵστασθ' ἀμφ' Αἴαντα μέγαν Τελαμώνιον υἱόν. 590

 

ὣς ἔφατ' Εὐρύπυλος βεβλημένος: οἳ δὲ παρ' αὐτὸν

πλησίοι ἔστησαν σάκε' ὤμοισι κλίναντες

δούρατ' ἀνασχόμενοι: τῶν δ' ἀντίος ἤλυθεν Αἴας.

στῆ δὲ μεταστρεφθείς, ἐπεὶ ἵκετο ἔθνος ἑταίρων.

 

ὣς οἳ μὲν μάρναντο δέμας πυρὸς αἰθομένοιο: 595

Νέστορα δ' ἐκ πολέμοιο φέρον Νηλήϊαι ἵπποι

ἱδρῶσαι, ἦγον δὲ Μαχάονα ποιμένα λαῶν.

τὸν δὲ ἰδὼν ἐνόησε ποδάρκης δῖος Ἀχιλλεύς:

ἑστήκει γὰρ ἐπὶ πρυμνῇ μεγακήτεϊ νηὶ̈

εἰσορόων πόνον αἰπὺν ἰῶκά τε δακρυόεσσαν. 600

αἶψα δ' ἑταῖρον ἑὸν Πατροκλῆα προσέειπε

φθεγξάμενος παρὰ νηός: ὃ δὲ κλισίηθεν ἀκούσας

ἔκμολεν ἶσος Ἄρηϊ, κακοῦ δ' ἄρα οἱ πέλεν ἀρχή.

τὸν πρότερος προσέειπε Μενοιτίου ἄλκιμος υἱός:

τίπτέ με κικλήσκεις Ἀχιλεῦ; τί δέ σε χρεὼ ἐμεῖο; 605

τὸν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς:

δῖε Μενοιτιάδη τῷ ἐμῷ κεχαρισμένε θυμῷ

νῦν ὀί̈ω περὶ γούνατ' ἐμὰ στήσεσθαι Ἀχαιοὺς

λισσομένους: χρειὼ γὰρ ἱκάνεται οὐκέτ' ἀνεκτός.

ἀλλ' ἴθι νῦν Πάτροκλε Διὶ̈ φίλε Νέστορ' ἔρειο 610

ὅν τινα τοῦτον ἄγει βεβλημένον ἐκ πολέμοιο:

ἤτοι μὲν τά γ' ὄπισθε Μαχάονι πάντα ἔοικε

τῷ Ἀσκληπιάδῃ, ἀτὰρ οὐκ ἴδον ὄμματα φωτός:

ἵπποι γάρ με παρήϊξαν πρόσσω μεμαυῖαι.

 

ὣς φάτο, Πάτροκλος δὲ φίλῳ ἐπεπείθεθ' ἑταίρῳ, 615

βῆ δὲ θέειν παρά τε κλισίας καὶ νῆας Ἀχαιῶν.

 

οἳ δ' ὅτε δὴ κλισίην Νηληϊάδεω ἀφίκοντο,

αὐτοὶ μέν ῥ' ἀπέβησαν ἐπὶ χθόνα πουλυβότειραν,

ἵππους δ' Εὐρυμέδων θεράπων λύε τοῖο γέροντος

ἐξ ὀχέων: τοὶ δ' ἱδρῶ ἀπεψύχοντο χιτώνων 620

στάντε ποτὶ πνοιὴν παρὰ θῖν' ἁλός: αὐτὰρ ἔπειτα

ἐς κλισίην ἐλθόντες ἐπὶ κλισμοῖσι κάθιζον.

τοῖσι δὲ τεῦχε κυκειῶ ἐϋπλόκαμος Ἑκαμήδη,

τὴν ἄρετ' ἐκ Τενέδοιο γέρων, ὅτε πέρσεν Ἀχιλλεύς,

θυγατέρ' Ἀρσινόου μεγαλήτορος, ἥν οἱ Ἀχαιοὶ 625

ἔξελον οὕνεκα βουλῇ ἀριστεύεσκεν ἁπάντων.

ἥ σφωϊν πρῶτον μὲν ἐπιπροί̈ηλε τράπεζαν

καλὴν κυανόπεζαν ἐύ̈ξοον, αὐτὰρ ἐπ' αὐτῆς

χάλκειον κάνεον, ἐπὶ δὲ κρόμυον ποτῷ ὄψον,

ἠδὲ μέλι χλωρόν, παρὰ δ' ἀλφίτου ἱεροῦ ἀκτήν, 630

πὰρ δὲ δέπας περικαλλές, ὃ οἴκοθεν ἦγ' ὁ γεραιός,

χρυσείοις ἥλοισι πεπαρμένον: οὔατα δ' αὐτοῦ

τέσσαρ' ἔσαν, δοιαὶ δὲ πελειάδες ἀμφὶς ἕκαστον

χρύσειαι νεμέθοντο, δύω δ' ὑπὸ πυθμένες ἦσαν.

ἄλλος μὲν μογέων ἀποκινήσασκε τραπέζης 635

πλεῖον ἐόν, Νέστωρ δ' ὁ γέρων ἀμογητὶ ἄειρεν.

ἐν τῷ ῥά σφι κύκησε γυνὴ ἐϊκυῖα θεῇσιν

οἴνῳ Πραμνείῳ, ἐπὶ δ' αἴγειον κνῆ τυρὸν

κνήστι χαλκείῃ, ἐπὶ δ' ἄλφιτα λευκὰ πάλυνε,

πινέμεναι δ' ἐκέλευσεν, ἐπεί ῥ' ὥπλισσε κυκειῶ. 640

τὼ δ' ἐπεὶ οὖν πίνοντ' ἀφέτην πολυκαγκέα δίψαν

μύθοισιν τέρποντο πρὸς ἀλλήλους ἐνέποντες,

Πάτροκλος δὲ θύρῃσιν ἐφίστατο ἰσόθεος φώς.

τὸν δὲ ἰδὼν ὁ γεραιὸς ἀπὸ θρόνου ὦρτο φαεινοῦ,

ἐς δ' ἄγε χειρὸς ἑλών, κατὰ δ' ἑδριάασθαι ἄνωγε. 645

Πάτροκλος δ' ἑτέρωθεν ἀναίνετο εἶπέ τε μῦθον:

οὐχ ἕδος ἐστὶ γεραιὲ διοτρεφές, οὐδέ με πείσεις.

αἰδοῖος νεμεσητὸς ὅ με προέηκε πυθέσθαι

ὅν τινα τοῦτον ἄγεις βεβλημένον: ἀλλὰ καὶ αὐτὸς

γιγνώσκω, ὁρόω δὲ Μαχάονα ποιμένα λαῶν. 650

νῦν δὲ ἔπος ἐρέων πάλιν ἄγγελος εἶμ' Ἀχιλῆϊ.

εὖ δὲ σὺ οἶσθα γεραιὲ διοτρεφές, οἷος ἐκεῖνος

δεινὸς ἀνήρ: τάχα κεν καὶ ἀναίτιον αἰτιόῳτο.

 

τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ:

τίπτε τὰρ ὧδ' Ἀχιλεὺς ὀλοφύρεται υἷας Ἀχαιῶν, 655

ὅσσοι δὴ βέλεσιν βεβλήαται; οὐδέ τι οἶδε

πένθεος, ὅσσον ὄρωρε κατὰ στρατόν: οἳ γὰρ ἄριστοι

ἐν νηυσὶν κέαται βεβλημένοι οὐτάμενοί τε.

βέβληται μὲν ὃ Τυδεί̈δης κρατερὸς Διομήδης,

οὔτασται δ' Ὀδυσεὺς δουρὶ κλυτὸς ἠδ' Ἀγαμέμνων: 660

βέβληται δὲ καὶ Εὐρύπυλος κατὰ μηρὸν ὀϊστῷ:

τοῦτον δ' ἄλλον ἐγὼ νέον ἤγαγον ἐκ πολέμοιο

ἰῷ ἀπὸ νευρῆς βεβλημένον. αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς

ἐσθλὸς ἐὼν Δαναῶν οὐ κήδεται οὐδ' ἐλεαίρει.

ἦ μένει εἰς ὅ κε δὴ νῆες θοαὶ ἄγχι θαλάσσης 665

Ἀργείων ἀέκητι πυρὸς δηί̈οιο θέρωνται,

αὐτοί τε κτεινώμεθ' ἐπισχερώ; οὐ γὰρ ἐμὴ ἲς

ἔσθ' οἵη πάρος ἔσκεν ἐνὶ γναμπτοῖσι μέλεσσιν.

εἴθ' ὣς ἡβώοιμι βίη δέ μοι ἔμπεδος εἴη

ὡς ὁπότ' Ἠλείοισι καὶ ἡμῖν νεῖκος ἐτύχθη 670

ἀμφὶ βοηλασίῃ, ὅτ' ἐγὼ κτάνον Ἰτυμονῆα

ἐσθλὸν Ὑπειροχίδην, ὃς ἐν Ἤλιδι ναιετάασκε,

ῥύσι' ἐλαυνόμενος: ὃ δ' ἀμύνων ᾗσι βόεσσιν

ἔβλητ' ἐν πρώτοισιν ἐμῆς ἀπὸ χειρὸς ἄκοντι,

κὰδ δ' ἔπεσεν, λαοὶ δὲ περίτρεσαν ἀγροιῶται. 675

ληί̈δα δ' ἐκ πεδίου συνελάσσαμεν ἤλιθα πολλὴν

πεντήκοντα βοῶν ἀγέλας, τόσα πώεα οἰῶν,

τόσσα συῶν συβόσια, τόσ' αἰπόλια πλατέ' αἰγῶν,

ἵππους δὲ ξανθὰς ἑκατὸν καὶ πεντήκοντα

πάσας θηλείας, πολλῇσι δὲ πῶλοι ὑπῆσαν. 680

καὶ τὰ μὲν ἠλασάμεσθα Πύλον Νηλήϊον εἴσω

ἐννύχιοι προτὶ ἄστυ: γεγήθει δὲ φρένα Νηλεύς,

οὕνεκά μοι τύχε πολλὰ νέῳ πόλεμον δὲ κιόντι.

κήρυκες δ' ἐλίγαινον ἅμ' ἠοῖ φαινομένηφι

τοὺς ἴμεν οἷσι χρεῖος ὀφείλετ' ἐν Ἤλιδι δίῃ: 685

οἳ δὲ συναγρόμενοι Πυλίων ἡγήτορες ἄνδρες

δαίτρευον: πολέσιν γὰρ Ἐπειοὶ χρεῖος ὄφειλον,

ὡς ἡμεῖς παῦροι κεκακωμένοι ἐν Πύλῳ ἦμεν:

ἐλθὼν γάρ ῥ' ἐκάκωσε βίη Ἡρακληείη

τῶν προτέρων ἐτέων, κατὰ δ' ἔκταθεν ὅσσοι ἄριστοι: 690

δώδεκα γὰρ Νηλῆος ἀμύμονος υἱέες ἦμεν:

τῶν οἶος λιπόμην, οἳ δ' ἄλλοι πάντες ὄλοντο.

ταῦθ' ὑπερηφανέοντες Ἐπειοὶ χαλκοχίτωνες

ἡμέας ὑβρίζοντες ἀτάσθαλα μηχανόωντο.

ἐκ δ' ὃ γέρων ἀγέλην τε βοῶν καὶ πῶϋ μέγ' οἰῶν 695

εἵλετο κρινάμενος τριηκόσι' ἠδὲ νομῆας.

καὶ γὰρ τῷ χρεῖος μέγ' ὀφείλετ' ἐν Ἤλιδι δίῃ

τέσσαρες ἀθλοφόροι ἵπποι αὐτοῖσιν ὄχεσφιν

ἐλθόντες μετ' ἄεθλα: περὶ τρίποδος γὰρ ἔμελλον

θεύσεσθαι: τοὺς δ' αὖθι ἄναξ ἀνδρῶν Αὐγείας 700

κάσχεθε, τὸν δ' ἐλατῆρ' ἀφίει ἀκαχήμενον ἵππων.

τῶν ὃ γέρων ἐπέων κεχολωμένος ἠδὲ καὶ ἔργων

ἐξέλετ' ἄσπετα πολλά: τὰ δ' ἄλλ' ἐς δῆμον ἔδωκε

δαιτρεύειν, μή τίς οἱ ἀτεμβόμενος κίοι ἴσης.

ἡμεῖς μὲν τὰ ἕκαστα διείπομεν, ἀμφί τε ἄστυ 705

ἕρδομεν ἱρὰ θεοῖς: οἳ δὲ τρίτῳ ἤματι πάντες

ἦλθον ὁμῶς αὐτοί τε πολεῖς καὶ μώνυχες ἵπποι

πανσυδίῃ: μετὰ δέ σφι Μολίονε θωρήσσοντο

παῖδ' ἔτ' ἐόντ', οὔ πω μάλα εἰδότε θούριδος ἀλκῆς.

ἔστι δέ τις Θρυόεσσα πόλις αἰπεῖα κολώνη 710

τηλοῦ ἐπ' Ἀλφειῷ, νεάτη Πύλου ἠμαθόεντος:

τὴν ἀμφεστρατόωντο διαρραῖσαι μεμαῶτες.

ἀλλ' ὅτε πᾶν πεδίον μετεκίαθον, ἄμμι δ' Ἀθήνη

ἄγγελος ἦλθε θέουσ' ἀπ' Ὀλύμπου θωρήσσεσθαι

ἔννυχος, οὐδ' ἀέκοντα Πύλον κάτα λαὸν ἄγειρεν 715

ἀλλὰ μάλ' ἐσσυμένους πολεμίζειν. οὐδέ με Νηλεὺς

εἴα θωρήσσεσθαι, ἀπέκρυψεν δέ μοι ἵππους:

οὐ γάρ πώ τί μ' ἔφη ἴδμεν πολεμήϊα ἔργα.

ἀλλὰ καὶ ὧς ἱππεῦσι μετέπρεπον ἡμετέροισι

καὶ πεζός περ ἐών, ἐπεὶ ὧς ἄγε νεῖκος Ἀθήνη. 720

ἔστι δέ τις ποταμὸς Μινυήϊος εἰς ἅλα βάλλων

ἐγγύθεν Ἀρήνης, ὅθι μείναμεν Ἠῶ δῖαν

ἱππῆες Πυλίων, τὰ δ' ἐπέρρεον ἔθνεα πεζῶν.

ἔνθεν πανσυδίῃ σὺν τεύχεσι θωρηχθέντες

ἔνδιοι ἱκόμεσθ' ἱερὸν ῥόον Ἀλφειοῖο. 725

ἔνθα Διὶ ῥέξαντες ὑπερμενεῖ ἱερὰ καλά,

ταῦρον δ' Ἀλφειῷ, ταῦρον δὲ Ποσειδάωνι,

αὐτὰρ Ἀθηναίη γλαυκώπιδι βοῦν ἀγελαίην,

δόρπον ἔπειθ' ἑλόμεσθα κατὰ στρατὸν ἐν τελέεσσι,

καὶ κατεκοιμήθημεν ἐν ἔντεσιν οἷσιν ἕκαστος 730

ἀμφὶ ῥοὰς ποταμοῖο. ἀτὰρ μεγάθυμοι Ἐπειοὶ

ἀμφέσταν δὴ ἄστυ διαρραῖσαι μεμαῶτες:

ἀλλά σφι προπάροιθε φάνη μέγα ἔργον Ἄρηος:

εὖτε γὰρ ἠέλιος φαέθων ὑπερέσχεθε γαίης,

συμφερόμεσθα μάχῃ Διί τ' εὐχόμενοι καὶ Ἀθήνῃ. 735

ἀλλ' ὅτε δὴ Πυλίων καὶ Ἐπειῶν ἔπλετο νεῖκος,

πρῶτος ἐγὼν ἕλον ἄνδρα, κόμισσα δὲ μώνυχας ἵππους,

Μούλιον αἰχμητήν: γαμβρὸς δ' ἦν Αὐγείαο,

πρεσβυτάτην δὲ θύγατρ' εἶχε ξανθὴν Ἀγαμήδην,

ἣ τόσα φάρμακα ᾔδη ὅσα τρέφει εὐρεῖα χθών. 740

τὸν μὲν ἐγὼ προσιόντα βάλον χαλκήρεϊ δουρί,

ἤριπε δ' ἐν κονίῃσιν: ἐγὼ δ' ἐς δίφρον ὀρούσας

στῆν ῥα μετὰ προμάχοισιν: ἀτὰρ μεγάθυμοι Ἐπειοὶ

ἔτρεσαν ἄλλυδις ἄλλος, ἐπεὶ ἴδον ἄνδρα πεσόντα

ἡγεμόν' ἱππήων, ὃς ἀριστεύεσκε μάχεσθαι. 745

αὐτὰρ ἐγὼν ἐπόρουσα κελαινῇ λαίλαπι ἶσος,

πεντήκοντα δ' ἕλον δίφρους, δύο δ' ἀμφὶς ἕκαστον

φῶτες ὀδὰξ ἕλον οὖδας ἐμῷ ὑπὸ δουρὶ δαμέντες.

καί νύ κεν Ἀκτορίωνε Μολίονε παῖδ' ἀλάπαξα,

εἰ μή σφωε πατὴρ εὐρὺ κρείων ἐνοσίχθων 750

ἐκ πολέμου ἐσάωσε καλύψας ἠέρι πολλῇ.

ἔνθα Ζεὺς Πυλίοισι μέγα κράτος ἐγγυάλιξε:

τόφρα γὰρ οὖν ἑπόμεσθα διὰ σπιδέος πεδίοιο

κτείνοντές τ' αὐτοὺς ἀνά τ' ἔντεα καλὰ λέγοντες,

ὄφρ' ἐπὶ Βουπρασίου πολυπύρου βήσαμεν ἵππους 755

πέτρης τ' Ὠλενίης, καὶ Ἀλησίου ἔνθα κολώνη

κέκληται: ὅθεν αὖτις ἀπέτραπε λαὸν Ἀθήνη.

ἔνθ' ἄνδρα κτείνας πύματον λίπον: αὐτὰρ Ἀχαιοὶ

ἂψ ἀπὸ Βουπρασίοιο Πύλονδ' ἔχον ὠκέας ἵππους,

πάντες δ' εὐχετόωντο θεῶν Διὶ Νέστορί τ' ἀνδρῶν. 760

ὣς ἔον, εἴ ποτ' ἔον γε, μετ' ἀνδράσιν. αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς

οἶος τῆς ἀρετῆς ἀπονήσεται: ἦ τέ μιν οἴω

πολλὰ μετακλαύσεσθαι ἐπεί κ' ἀπὸ λαὸς ὄληται.

ὦ πέπον ἦ μὲν σοί γε Μενοίτιος ὧδ' ἐπέτελλεν

ἤματι τῷ ὅτε σ' ἐκ Φθίης Ἀγαμέμνονι πέμπε, 765

νῶϊ δέ τ' ἔνδον ἐόντες ἐγὼ καὶ δῖος Ὀδυσσεὺς

πάντα μάλ' ἐν μεγάροις ἠκούομεν ὡς ἐπέτελλε.

Πηλῆος δ' ἱκόμεσθα δόμους εὖ ναιετάοντας

λαὸν ἀγείροντες κατ' Ἀχαιί̈δα πουλυβότειραν.

ἔνθα δ' ἔπειθ' ἥρωα Μενοίτιον εὕρομεν ἔνδον 770

ἠδὲ σέ, πὰρ δ' Ἀχιλῆα: γέρων δ' ἱππηλάτα Πηλεὺς

πίονα μηρία καῖε βοὸς Διὶ τερπικεραύνῳ

αὐλῆς ἐν χόρτῳ: ἔχε δὲ χρύσειον ἄλεισον

σπένδων αἴθοπα οἶνον ἐπ' αἰθομένοις ἱεροῖσι.

σφῶϊ μὲν ἀμφὶ βοὸς ἕπετον κρέα, νῶϊ δ' ἔπειτα 775

στῆμεν ἐνὶ προθύροισι: ταφὼν δ' ἀνόρουσεν Ἀχιλλεύς,

ἐς δ' ἄγε χειρὸς ἑλών, κατὰ δ' ἑδριάασθαι ἄνωγε,

ξείνιά τ' εὖ παρέθηκεν, ἅ τε ξείνοις θέμις ἐστίν.

αὐτὰρ ἐπεὶ τάρπημεν ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος,

ἦρχον ἐγὼ μύθοιο κελεύων ὔμμ' ἅμ' ἕπεσθαι: 780

σφὼ δὲ μάλ' ἠθέλετον, τὼ δ' ἄμφω πόλλ' ἐπέτελλον.

Πηλεὺς μὲν ᾧ παιδὶ γέρων ἐπέτελλ' Ἀχιλῆϊ

αἰὲν ἀριστεύειν καὶ ὑπείροχον ἔμμεναι ἄλλων:

σοὶ δ' αὖθ' ὧδ' ἐπέτελλε Μενοίτιος Ἄκτορος υἱός:

τέκνον ἐμὸν γενεῇ μὲν ὑπέρτερός ἐστιν Ἀχιλλεύς, 785

πρεσβύτερος δὲ σύ ἐσσι: βίῃ δ' ὅ γε πολλὸν ἀμείνων.

ἀλλ' εὖ οἱ φάσθαι πυκινὸν ἔπος ἠδ' ὑποθέσθαι

καί οἱ σημαίνειν: ὃ δὲ πείσεται εἰς ἀγαθόν περ.

ὣς ἐπέτελλ' ὃ γέρων, σὺ δὲ λήθεαι: ἀλλ' ἔτι καὶ νῦν

ταῦτ' εἴποις Ἀχιλῆϊ δαί̈φρονι αἴ κε πίθηται. 790

τίς δ' οἶδ' εἴ κέν οἱ σὺν δαίμονι θυμὸν ὀρίναις

παρειπών; ἀγαθὴ δὲ παραίφασίς ἐστιν ἑταίρου.

εἰ δέ τινα φρεσὶν ᾗσι θεοπροπίην ἀλεείνει

καί τινά οἱ πὰρ Ζηνὸς ἐπέφραδε πότνια μήτηρ,

ἀλλὰ σέ περ προέτω, ἅμα δ' ἄλλος λαὸς ἑπέσθω 795

Μυρμιδόνων, αἴ κέν τι φόως Δαναοῖσι γένηαι:

καί τοι τεύχεα καλὰ δότω πόλεμον δὲ φέρεσθαι,

αἴ κέ σε τῷ εἴσκοντες ἀπόσχωνται πολέμοιο

Τρῶες, ἀναπνεύσωσι δ' ἀρήϊοι υἷες Ἀχαιῶν

τειρόμενοι: ὀλίγη δέ τ' ἀνάπνευσις πολέμοιο. 800

ῥεῖα δέ κ' ἀκμῆτες κεκμηότας ἄνδρας ἀϋτῇ

ὤσαισθε προτὶ ἄστυ νεῶν ἄπο καὶ κλισιάων.

 

ὣς φάτο, τῷ δ' ἄρα θυμὸν ἐνὶ στήθεσσιν ὄρινε,

βῆ δὲ θέειν παρὰ νῆας ἐπ' Αἰακίδην Ἀχιλῆα.

ἀλλ' ὅτε δὴ κατὰ νῆας Ὀδυσσῆος θείοιο 805

ἷξε θέων Πάτροκλος, ἵνά σφ' ἀγορή τε θέμις τε

ἤην, τῇ δὴ καί σφι θεῶν ἐτετεύχατο βωμοί,

ἔνθά οἱ Εὐρύπυλος βεβλημένος ἀντεβόλησε

διογενὴς Εὐαιμονίδης κατὰ μηρὸν ὀϊστῷ

σκάζων ἐκ πολέμου: κατὰ δὲ νότιος ῥέεν ἱδρὼς 810

ὤμων καὶ κεφαλῆς, ἀπὸ δ' ἕλκεος ἀργαλέοιο

αἷμα μέλαν κελάρυζε: νόος γε μὲν ἔμπεδος ἦεν.

τὸν δὲ ἰδὼν ᾤκτειρε Μενοιτίου ἄλκιμος υἱός,

καί ῥ' ὀλοφυρόμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα:

ἆ δειλοὶ Δαναῶν ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες 815

ὣς ἄρ' ἐμέλλετε τῆλε φίλων καὶ πατρίδος αἴης

ἄσειν ἐν Τροίῃ ταχέας κύνας ἀργέτι δημῷ.

ἀλλ' ἄγε μοι τόδε εἰπὲ διοτρεφὲς Εὐρύπυλ' ἥρως,

ἤ ῥ' ἔτι που σχήσουσι πελώριον Ἕκτορ' Ἀχαιοί,

ἦ ἤδη φθίσονται ὑπ' αὐτοῦ δουρὶ δαμέντες; 820

τὸν δ' αὖτ' Εὐρύπυλος βεβλημένος ἀντίον ηὔδα:

οὐκέτι διογενὲς Πατρόκλεες ἄλκαρ Ἀχαιῶν

ἔσσεται, ἀλλ' ἐν νηυσὶ μελαίνῃσιν πεσέονται.

οἳ μὲν γὰρ δὴ πάντες, ὅσοι πάρος ἦσαν ἄριστοι,

ἐν νηυσὶν κέαται βεβλημένοι οὐτάμενοί τε 825

χερσὶν ὕπο Τρώων: τῶν δὲ σθένος ὄρνυται αἰέν.

ἀλλ' ἐμὲ μὲν σὺ σάωσον ἄγων ἐπὶ νῆα μέλαιναν,

μηροῦ δ' ἔκταμ' ὀϊστόν, ἀπ' αὐτοῦ δ' αἷμα κελαινὸν

νίζ' ὕδατι λιαρῷ, ἐπὶ δ' ἤπια φάρμακα πάσσε

ἐσθλά, τά σε προτί φασιν Ἀχιλλῆος δεδιδάχθαι, 830

ὃν Χείρων ἐδίδαξε δικαιότατος Κενταύρων.

ἰητροὶ μὲν γὰρ Ποδαλείριος ἠδὲ Μαχάων

τὸν μὲν ἐνὶ κλισίῃσιν ὀί̈ομαι ἕλκος ἔχοντα

χρηί̈ζοντα καὶ αὐτὸν ἀμύμονος ἰητῆρος

κεῖσθαι: ὃ δ' ἐν πεδίῳ Τρώων μένει ὀξὺν Ἄρηα. 835

 

τὸν δ' αὖτε προσέειπε Μενοιτίου ἄλκιμος υἱός:

πῶς τὰρ ἔοι τάδε ἔργα; τί ῥέξομεν Εὐρύπυλ' ἥρως;

ἔρχομαι ὄφρ' Ἀχιλῆϊ δαί̈φρονι μῦθον ἐνίσπω

ὃν Νέστωρ ἐπέτελλε Γερήνιος οὖρος Ἀχαιῶν:

ἀλλ' οὐδ' ὧς περ σεῖο μεθήσω τειρομένοιο. 840

 

ἦ, καὶ ὑπὸ στέρνοιο λαβὼν ἄγε ποιμένα λαῶν

ἐς κλισίην: θεράπων δὲ ἰδὼν ὑπέχευε βοείας.

ἔνθά μιν ἐκτανύσας ἐκ μηροῦ τάμνε μαχαίρῃ

ὀξὺ βέλος περιπευκές, ἀπ' αὐτοῦ δ' αἷμα κελαινὸν

νίζ' ὕδατι λιαρῷ, ἐπὶ δὲ ῥίζαν βάλε πικρὴν 845

χερσὶ διατρίψας ὀδυνήφατον, ἥ οἱ ἁπάσας

ἔσχ' ὀδύνας: τὸ μὲν ἕλκος ἐτέρσετο, παύσατο δ' αἷμα.


Next: Book 12