Sa'adija'il - w tradycji islamu, anioł
trzecie go nieba, wódz aniołów przybierających postać sępów i sławiących Allaha
(zob. Hastings, En cyclopaedia of Religion and Ethics, t. 4, s. 619). Saafiel -
anioł huraganów wspomniany w Se fer jecira. [W polskich przekładach tej księgi
(zob. Sefer Jecira, czyli Księga Stworzenia oraz Księga Je cirah...) nie
występuje anioł o takim imieniu przyp. tłum.]
Saakael (Sarakiel,
Suriel?) - w etiopskiej Księ dze Henocha, anioł obecności.
Sabaok -
jeden z siedmiu aniołów, których kult został zakazany prźez synod rzymski w 745
roku (zob. Heywood, The Hierarchy of the Blessed Angels); ? zakazani
anio3owie
Sabaot (Cabaot, Ibraot, "zastępy') - jeden z siedmiu aniołów
obecności. W tradycji gno styckiej i kabalistycznej, jedno z imion Boga. W
gnostycyzmie ofickim, Sabaot to jeden z sied miu archontów (stwórców
kosmosu).
Sabaot Adamas - w gnostyckim Dialogu Zba wiciela, Sabaot
Adamas jest siłą zła, władcą złych eonów. Wspomina o nim także koptyjska Pistis
Sofia.
Sabatiel - w kabale żydowskiej, duch (inteli gencja) planety
Saturn. Otrzymuje on boskie światło Ducha Świętego i przekazuje je miesz kańcom
swojego królestwa. W tradycjach Moj żeszowych Sabatiel jest jednym z siedmiu
ksią żąt, "którzy zawsze stoją przed obliczem Boga i noszą duchowe imiona
planet" (zob. Cornelius Agrippa, Three Books of Occult Philosophy, t. 3). Sabiel
- jeden z aniołów będących personifi kacjami dziesięciu świętych sefirot. W
Aramaic Incantations Texts from Nippur Montgomery'ego Sabiel jest aniołem
przywoływanym podczas obrzędów magicznych.
Sablil - w Transcendental
Magic Leviego, ge niusz wykrywający złodziei; także jeden z anio łów (geniuszy)
godziny dziewiątej.
Sabrael (Sabriel) - w hebrajskiej Księdze He
nocha, jeden z siedmiu archaniołów (por. Cony beare, The Testament of Solomon).
Według Mase chet Acilut Sabrael jest wodzem chóru tarsziszim ("olśniewających"),
utożsamianego z chórem cnót; funkcję tę pełni wspólnie z Tarszielem. Sa brael
jest także strażnikiem pierwszego nieba (zob. [has3o] "Angelology" w: New Jewish
Encyc lopedia). W okultyzmie Sabrael jest jedynym anio łem zdolnym pokonać
demona choroby o imie niu Sfendonael.
Sabtabiel - w kabale, anioł
przywoływany podczas obrzędów nekromantycznych (zob. Le vi, Transcendental
Magic, s. 281).
Sachiel ("nakrycie Boga") - anioł chóru cha szmalim
(cherubinów). Sachiel mieszka w pierw szym niebie (według innych źródeł, w szó
stym). Jest aniołem poniedziałku (lub czwartku, lub piątku), a przywołuje się go
z południa (tak że z zachodu). Sachiel jest też aniołem planety Jowisz. W
traktatach magicznych nazywany jest "sługą czterech niższych książąt
piekielnych". Reprodukcję pieczęci Sachiela zob. w: Barrett, The Magus, t. 2, s.
105.
Sachiel-Melek - w kabale, król piekła, spra wujący pieczę nad
kapłanami i składaniem ofiar (zob. Levi, Transcendental Magic, s.
307).
Sachluf - anioł (geniusz) roślin oraz geniusz godziny drugiej
(zob. Apoloniusz z Tiany, Nuc temeron).
Sadajel - jeden z trzech
archaniołów (dwaj pozostali to Tiriel i Rafał), których imiona zna leziono na
pentagramie wyrytym na pierścieniu magicznym (zob. Budge, Amulets and Talis
mans).
Sadial (Sadiel) - w tradycji islamu, anioł rządzący trzecim
niebem (zob. De Plancy, Słow nik wiedzy tajemnej, s. 166; Clayton,
Angelology).
Saditel - według Corneliusa Agrippy, anioł trzeciego
nieba.
Sadkiel - anioł rządzący piątym dniem mie siąca (zob. M.
Gaster, Wisdom of the Chaldeans).
Sadriel - anioł porządku (zob.
Charles, Apo crypha and Pseudoepigrapha of the Old Testament). W jednoaktowej
operze Masque o f Angels, wy stawionej w 1966 roku w Nowym Jorku, anioł Sadriel
pełni funkcję urzędnika biurowego.
Saelel - w kabale, jeden z 72
aniołów zodia ku.
Saeliasz ? Seeliasz
Safar - w Sefer ]ecira
Safar jest "jednym z trzech serafinów, z pomocą których Bóg stworzył
wszechświat" (dwaj pozostali to Sefer i Sipur). [W polskich przekładach tej
księgi (zob. Sefer Jecira, czyli Księga Stworzenia oraz Księga Jeci rah...) nie
występuje anioł o takim imieniu przyp. tłum. ]
Safkas - jedno z wielu
imion anioła Meta trona.
Safriel - anioł strzegący piątego nieba (zob.
Ozar Midrashim, t. 2, s. 116). Jego imię uważano za skuteczny amulet przeciwko
urokowi, "złe mu oku" (zob. Schrire, Hebrew Amulets).
Sagansagel ?
Sagnesagiel
Sagdalon - anioł zodiaku rządzący znakiem Koziorożca;
funkcję tę pełni wspólnie z Sema kielem.
Sagham - według Leviego
(Transcendental Magic), anioł zodiaku rządzący, wraz z Seratie lem, znakiem
Lwa.
Sagiel - anioł siódmej godziny dnia, służący pod Barginielem
(zob. Waite, The Lemegeton). Sagmagigrin - jedno z wielu imion anioła
Metatrona.
Sagnesagiel (Sasiel, Sagansagel, Sasnigiel) książę mądrości
i wódz aniołów strzegących czwartej sali (pałacu) siódmego nieba. Sagne sagiel
to także jedno z wielu imion anioła Me tatrona (zob. hebrajska Księga Henocha).
W Ba raita de Massechet Gehinnom Sagansagel (Sagne sagiel), podczas rozmowy z
Iszmaelem w niebie, pokazał rabiemu święte księgi, w których za pisane zostały
wyroki boskie dotyczące ludu Izraela.
Sagras - anioł zodiaku,
rządzący, wraz z Sa rajelem, znakiem Byka.
Sagsagel -?
Zagzagel
Sahakiel - w hebrajskiej Księdze Henocha, anielski władca
nieboskłonu.
Sahariel (Asderel) - anioł przywoływany w syryjskich
zaklęciach magicznych. Sahariel jest także aniołem zodiaku rządzącym znakiem Ba
rana (zob. Prince of Darkness, s. 177; Ksiega Opieki; Budge, Amulets and
Talismans).
Sahiwiel - jeden z licznych aniołów strzegą cych trzeciego
nieba (zob. Ozar Midrashim, t. 1, s. 116).
Sahon - w kabale, jeden z
aniołów pieczęci; także anioł planetarny.
Sahriel - jeden z 64 aniołów
strzegących sied miu sal (pałaców) nieba (zob. Pirke Hejchalot). Sahtail
(Sahteil) - anioł w mitologii mandaj ?kiej (zob. Pognon, Inscriptions Mandaites
des Coupes de Khouabir).
Saisajel - geniusz (anioł) zodiaku rządzący
znakiem Skorpiona; funkcję tę pełni wspólnie z Rieholem (zob. Levi,
Transcendental Magic). Sakmakiel - anioł zodiaku rządzący zna kiem Wodnika;
funkcję tę pełni wspólnie z Ar cherem (zob. Levi, Transcendental
Magic).
Sakniel - jeden z licznych aniołów strzegą cych bram
Zachodniego Wiatru (zob. Ozar Mi drashim, t. 2, s. 316).
Sakriel - w
okultyzmie, anioł piątego nieba, służący we wtorek i przywoływany z południa
(zob. Barrett, The Magus, t. 2).
Saktas - jedno z wielu imion anioła
Meta trona.
Salamiel (Satanail, Satomail) - potężny anioł, książę ?
grigori. Jakkolwiek grigori mieszkają w niebie, część z nich to "duchy
nieczyste. Legenda głosi, że Salamiel odwrócił się od Boga i obecnie jest
aniołem upadłym (zob. Ginzberg, The Legends of the Jews, t. 1, s.
133).
Salatiel (Sealtiel, "prosiłem Boga") - jeden z siedmiu potężnych
archaniołów służebnych, którzy rządzą obrotami sfer niebieskich. We dług
apokryficznego Życia Adama i Ewy Salatiel wraz z Surijelem sprowadził pierwszych
rodzi ców ze szczytu góry, na której kusił ich Szatan, do jaskini skarbów. O
Salatielu wspomina także Czwarta Księga Ezdrasza. W powieści George'a Croly'ego
Tarry Thou Till 1 Come (1829, 1900) Żyd Tułacz jest Wenecjaninem o imieniu Sala
tiel ben Sadi (zob. Levi, Transcendental Magic; Barnhart, The New Century
Handbook of English Literature, s. 960).
Salbabiel - anioł
przywoływany w aramej skich zaklęciach magicznych (zob. Montgome ry, Aramaic
Incantation Texts from Nippur). Salem - anioł stróż św. Jana; prawdopodob nie
Melchizedek, który był legendarnym kró lem Salem (tj.
Jerozolimy).
Salemia - w Czwartej Księdze Ezdrasza, jeden z pięciu
"mężów" (tj. aniołów), którym Bóg po lecił przepisać 94 (lub 204) księgi
podyktowane im przez proroka Ezdrasza (por. Rubinkiewicz, Wprowadzenie do
apokryfów Starego Testamentu, s. 100).
Salilus - w okultyzmie, geniusz
(anioł), któ ry otwiera zamknięte drzwi (zob. Levi, Trans cendental Magic).
Według Apoloniusza z Tiany (Nuctemeron), geniusz godziny
siódmej.
Salmael (Samael) - książę jednego z chórów aniołów. Salmael
jest oskarżycielem Izraela w czasie Jom Kipur, kiedy to domaga się za głady
narodu żydowskiego. Salmael bywa utożsamiany z Samaelem i Azazelem. Według
niektórych źródeł Salmael był aniołem, który walczył z Jakubem w Penuel (zob.
Bamberger, Fallen Angels, s. 284-285).
Salmaj (Zalmaii, Samaej) - w
Grimorium Ve rum, jeden ze "świętych aniołów Boga" przy woływanych podczas
obrzędów magicznych, zwłaszcza w błogosławieństwie soli (zob. Wai te, The Book
of Ceremonial Magic, s. 175).
Salmia - anioł wzywany w modlitwach ma
gicznych, jeden z "potężnych i wspaniałych du chów" zdolnych spełnić każde
życzenie inwo kanta (zob. Malchus, The Secret Grimoire of Turiel). Salmon -
anioł szóstej godziny nocy, służący pod Zaazonaszem (zob. Waite, The Lemegeton,
s. 69).
Salpsan - w apokryficznej Ewangelii Bartło mieja, syn Szatana
(zob. James, The Apocryphal New Testament). [W polskim przekładzie Ewan gelii
Bartłomieja (zob. Apokryfy Nowego Testa mentu, t. l, cz. 2) brak tego motywu -
przyp. tłum.]
Salun - anioł wzywany w modlitwach ma gicznych (zob.
Malchus, The Secret Grimoire of Turiel, s. 36)
Samael ("trucizna Boga"
- Satanil, Samil, Szatan, Seir, Salmael) - w literaturze rabinac kiej Samael
jest "przywódcą wszystkich sza tanów' oraz aniołem śmierci. W słowiańskiej
Księdze Henocha jest on księciem demonów i czar noksiężników. W legendach
żydowskich Sama el jest czasem dobrym, a czasem złym aniołem; raz jednym z
najświetniejszych, innym razem jednym z najbardziej występnych duchów dzia
łających w niebie, na ziemi i w piekle. Z jednej strony, jest władcą piątego
nieba (sam jednak mieszka w siódmym niebie), jednym z siedmiu regentów świata,
któremu służą dwa miliony aniołów; z drugiej strony, jest "wielkim wężem o
dwunastu skrzydłach, który spadając z nie bios, pociągnął za sobą cały układ
słoneczny" (por. Ap 12). Samael jest także aniołem śmierci (jednym z wielu
pełniących tę funkcję), którego Bóg posłał po duszę Mojżesza, kiedy dni ziem
skiego życia Prawodawcy dobiegły kresu. Tal mud mówi o Samaelu jako aniele
stróżu Ezawa oraz księciu Edomu (por. Ze skarbnicy midraszy, s. 253). Według
rabiego Eliezera, to Samael (pod postacią węża) skusił Ewę, aby zjadła zakazany
owoc, a następnie uwiódł ją i spłodził z nią Kaina. W Zoharze (Wajiszla 170b)
Samael jest aniołem, który walczył z Jakubem w Penuel (według innych źródeł
aniołem tym był Michał, Uriel lub Metatron). Samael jest także utożsa miany z
szatanem (tj. przeciwnikiem), który "pobudził Dawida, żeby policzył Izraela"
(zob. 1 Krn 21). W Targumie Jonatana werset 3, 6 Księgi Rodzaju brzr?i
następująco: "I niewiasta ujrzała Samaela, anioła śmierci" (por. Opowieści
Zoharu, s. 56). W Parafrazie Hioba 28, 7 wers ten ma postać: "ścieżka Drzewa
Życia, której nie znał fruwający niczym ptak Samael, ani nie mogło dostrzec oko
Ewy". [Według jednej z wersji tej legendy Samael został strącony z nie ba na
ziemię przez Michała, kiedy odmówił zło żenia hołdu Adamowi; według innej,
zrzucił go na ziemię sam Bóg, kiedy udowodnił Samaelo wi, że Adam jest
mądrzejszy od dumnego anio ła. Wówczas "Samael chwycił za skrzydła Mi chała i
niechybnie ściągnąłby go w dół, gdyby Bóg się nie wmieszał" (zob. Graves, Patai,
Mity hebrajskie, s. 86-88). W tradyeji żydowskiej Sa mael jest mężem Lilit,
działa w nocy i kusi ludzi do złego. "Grzesząc [ludzie] umacniają potęgę Samaela
i umożliwiają mu czasowe zapanowa nia nad ? Szechiną, mające katastrofalne skut
ki dla świata" (zob. Unterman, Encyklopedia tra dycji i legend żydowskich, s.
240). W Talmudzie Samael jest także aniołem oskarżycielem Izraela oraz aniołem,
który usiłował powstrzymać Ab rahama przed złożeniem ofiary z Izaaka (zob.
Cohen, Talmud, s. 76, 81-82). W Zoharze Samael jest aniołem śmierci i władcą
planety Mars, któ ry nie chcąc przyjąć Prawa od Boga, okupił się w ten sposób,
że "z?arnął z siebie światło, jakim był osnuty i dał je Swiętemu, [...] aby On
prze kazał je Izraelowi" (zob. Opowieści Zoharu, s. 138-140). W gnostyckich
traktatach Istota (hi postaza) archontów i O początku świata ukarany za swą
pychę ? Jaldabaot otrzymuje imię Sa mael (zob. Jonas, Religia gnozy, s. 314,
320-321) - przyp. tłum.] O Samaelu wspomina także apokryficzna Trzecia Księga
Barucha. W innym apokryfie, Wniebowstąpienie Izajasza, ezytamy: "I wznieśliśmy
się [Izajasz i towarzyszący mu anioł] nad firmament, gdzie zobaczyłem Samae la i
jego zastępy, toczące między sobą zażartą walkę, bowiem wielka panowała zawiść
wśród zastępów Szatana". Najwyraźniej zatem w apo kryfie tym Samael i Szatan to
jeden i ten sam anioł (upadły). W The Holy Kabbalah Waite'a Sa mael zwany jest
"surowością Bożą" i jest piątym archaniołem świata berija, gdzie stanowi od
powiednik sefiry Gewura. Cornelius Agrippa utożsamiał Samaela z greckim bogiem
Tyfo nem. W poemacie Longfellowa The Golden Le gend, kiedy rabin pyta Judasza
Iszkariotę, dla czego psy wyją w nocy, ten odpowiada: "W mądrych księgach
powiadają, / że psy wy ją, gdy Samael, / anioł śmierci tchnący lodem, / mknie
przez miasto cichym lotem". "Rudy Sa mael uwodziciel" jest bohaterem powieści Ca
bella The Devil's Own Dear Son. Cabell nazywa Samaela "najmłodszym i najbardziej
męskim spośród 72 książąt piekła, rudowłosym hulta jem, który zyskał złą sławę
przed wiekami, za dając się z Ewą i Lilit". Według Cabella Samael należy do
chóru serafinów i jest "pierwszym wśród krytyków sztuki".
Samaha'il -
w tradycji muzułmańskiej, anioł szóstego nieba, wódz aniołów przybierających
postać małych chłopców i sławiących Allaha (zob. Hastings, Encyclopaedia of
Religion and Ethics, t. 4, s. 619).
Samandiriel (Smandriel) - w
mandaizmie, duch płodności przywoływany w modlitwach, który jednak wysłuchuje
kierowane doń prośby dopiero wówczas, gdy uzna, że nadszedł wła ściwy dla nich
czas (zob. Drower, The Canoni cal Prayerbook of the Mandaeans, s. 272); ? Ju
szamin.
Samaks - wódz aniołów powietrza oraz władca wtorku. Jego
aniołami służebnymi są Karmaks, Ismoli i Pafran (zob. de Abano, Hep tameron;
Barrett, The Magus, t. 2).
Sambula - w mitologii arabskiej, anioł przy
woływany podczas obrzędów magicznych (zob. Shah, Occultism).
Samchia
(Samchiel) - jeden z 70 aniołów amuletów porodowych.
Samchiel ?
Samchia
Sameon - anioł szóstej godziny dnia, służący pod Samilem (zob.
Waite, The Leme?eton). Sameron - anioł dwunastej godziny dnia, służący pod
Beratielem.
Samewiel - jeden z upadłych aniołów, o któ rych wspomina
etiopska Księga Henocha.
Samhiel - w kabale, anioł przywoływany w
zaklęciach przeciwko ludzkiej głupocie (zob. Botarel, Majan ha-Chochma; etiopska
Księga He nocha).
Sam Hii (Szom Hii) - w mandaizmie, jeden z czterech
malki (uthri, czyli aniołów) Gwiazdy Polarnej. Sam Hii znaczy: "tworzenie
życia".
Samiaza ? Szemhazaj
Samiel - w Apokalipsie Piotra,
Samiel jest "nieśmiertelnym aniołem Bożym" (zob. James, The Apocryphal New
Testament). [W polskim przekładzie Apokczlipsy Piotra (zob. Sokolski, Pielgrzymi
do piekła i raju) nie występuje anioł o tym imieniu - przyp. tłum.] W syryjskiej
Księdze Opieki Samiel jest aniołem przywoływa nym w zaklęciach magicznych (wraz
z Micha łem i Gabrielem). Z kolei według Voltaire'a Sa miel jest jednym z wodzów
upadłych (a więc złych) aniołów. Jak się wydaje, Voltaire uważał Samiela za
jedno z "wcieleń" Samaela, księcia zła. W Księdze Uwag Bar-Chonaja Samiel został
opisany jako anioł "ślepy, poczwarny i zły'.
Samil - anielski władca
godziny szóstej, zwierzchnik wielkiej rzeszy aniołów służeb nych (zob. Waite,
The Lemegeton).
Samjaza ? Szemhazaj
Samlo - w gnostycyzmie,
jeden z wysokich dostojników niebiańskich (eonów), którzy "za prowadzą wybranych
do nieba" (zob. Doresse, The Secret Books of the Egyptian
Gnostics).
Samoel (Samoj?) - duch przywoływany w mo dlitwie mistrza
ceremonii podczas Salomono wych obrzędów magicznych (zob. Mathers, The Greater
Key of Solomon).
Samohajl - anioł służebny przyzywany pod czas
kabalistycznych obrzędów magicznych (zob. Szósta i siódma księga
Mojżeszowa).
Samoj - w Grimorium Verum, anioł wzywany w zaklęciach
czarnej magii, czasem utożsamiany z Samoelem.
Samriel ->
Sakriel
Samsapiel (Samsawiel, Szamsziel) - zły ar chanioł wymieniony
wśród innych zbuntowa nych aniołów w etiopskiej Księdze Henocha. Samsapiel był
jednym z dwustu aniołów, któ rzy zstąpili z niebios, żeby pojąć za żony córki
ludzkie.
Samsawiel ? Samsapiel
Samuil (Semil, "słyszał o
Bogu') - w legen dach żydowskich, anioł ziemi, tj. jeden z anio łów sprawujących
władzę nad planetą Ziemia. Według słowiańskiej Księgi Henocha Samuil (Se mil)
był jednym z dwóch aniołów (drugim był Raguil lub Rasuil), którzy na rozkaz Boga
prze nieśli Henocha do nieba (jeszcze za życia pa triarchy), a następnie
sprowadzili go z powro tem na ziemię (zob. Graves, Patai, Mity hebraj skie, s.
51-52); ? Anafiel.
Sanasjel - w angelologii mandajskiej, duch, który
stoi u wrót życia i modli się za dusze ludzkie (zob. Drower, The Canonical
Prayerbook of the Mandaeans).
Sandalfon (Sandolfon, gr.: współbrat) -
aniel skie imię proroka Eliasza. W literaturze rabi nackiej, Sandalfon jest
jednym z potężnych sa rim (książąt aniołów), bratem bliźniakiem -? Metatrona i
panem pieśni niebiańskich. San dalfon góruje wzrostem nad ? Hadarnielem "o
pięćset lat drogi" i jest uważany za jednego z najwyższych aniołów niebieskiego
królestwa - Mojżesz, spotkawszy Sandalfona w trze ciem niebie, nazwał go
"wysokim aniołem'. Jak czytamy w Talmudzie (Chagiga 13b), Sandalfon "stojąc na
ziemi, głową sięga poziomu chajot" (zob. Cohen, Talmud, s. 78). W liturgii świąt
żydowskich, Sandalfon jest aniołem modlitwy, który "zbiera modły wiernych i wije
z nich ko rony dla Króla Królów" (por. Opowieści Zoharu, s. 151). W hebrajskiej
Księdze Henocha Sandalfon jest władcą szóstego nieba (makon), natomiast według
Zoharu (Exodus 202b), anioł ten rządzi siódmym niebem. W tradycji islamu,
Sandalfon przebywa w czwartym niebie. [W tradycji ży dowskiej "Sandalfon to
anioł stróż ptaków. [...] W literaturze Maase Merkawa występuje czę sto jako
anioł ognia, którego mistyk spotyka w siódmej sali pod koniec swej wspinaczki do
niebios. To Sandalfon umożliwia prorokom przyjęcie boskiego natchnienia od Ducha
Świę tego (Ruach ha-Kodesz), spowijając ich ognistą szatą" (zob. Unterman,
Encyklopedia tradycji i le gend żydowskich, s. 243) - przyp. tłum.] Po dobnie
jak Michał, Sandalfon toczy nieustanną walkę z najwyraźniej niezniszczalnym
Samae lem (Szatanem), księciem zła. W kabale Sandal fon jest aniołem
odpowiedzialnym za formo wanie dzieci w łonie matki i decydującym o ich płci
(por. Jalkut Reubeni) oraz (wraz z Metatro nem) aniołem dziesiątej sefiry
(Malchut). Zgod nie z ludową etymologią Sandalfon nosi san dały, kiedy stoi
przed obliczem Stwórcy, a skó rzane obuwie, gdy staje przed Szechiną (zob.
Zohar). W The Greater Key of Solomon Mathersa Sandalfon jest "lewym ?enskim
cherubinem ar ki". W wierszu Longfellowa Sandalphon jest on "aniołem chwały i
aniołem modlitwy" (poetę zainspirowa3a praca J.P. Stehelina, Traditions of the
jews).
Sandolfon ? Sandalfon
Sangariasz - anioł postów; jego
główną funk cją jest oskarżanie tych, którzy nie święcą sza batu (zob. Zohar,
Exodus 207a).
Sangariel - anioł strzegący bram niebios (zob. Mathers,
The Greater Key of Solomon).
Sanigron Kunia - w The Sword of Moses M.
Gastera, jeden z czternastu potężnych aniołów wzywanych podczas obrzędów
magicznych. Sansenoj (Sansanwi, Sanwi, Snwi, Sansanuj) - jeden z trzech aniołów,
którzy sprowadzili Lilit znad Morza Czerwonego, dokąd uciekła pierwsza żona
Adama (zanim Bóg stworzył Ewę); dwaj pozostali aniołowie to Senoj i Se mangelof
(zob. Graves, Patai, Mity hebrajskie, s. 68, 70). Imię Sansenoja uważano za
amulet przeciwko intrygom Lilit i podległych jej de monów (zob. Trachtenberg,
Jewish Magic and Su perstition).
Santanael - anioł piątku, mieszkaniec
trze ciego nieba. Wzywając Santanaela, inwokant powinien stać zwrócony twarzą na
południe (zob. de Abano, Heptameron; Barrett, The Ma gus, t.
2).
Santriel - jedyna wzmianka o tym aniele znajduje się w Zoharze
(Exodus 151a), gdzie czy tamy, że "anioł imieniem Santriel udaje się po dusze
takiego grzesznika [tj. takiego, który nie święci szabatu], zabiera ją z grobu i
niesie do piekła, pokazując innym grzesznikom, aby wi dzieli, jak lęgną się w
niej robaki".
Sanul - anioł chóru potęg; w okultyzmie, anioł
przywoływany podczas obrzędów magicz nych (zob. Szósta i siódma księga
Mojżeszowa). Sapiel (Safiel) - anioł godziny czwartej i wład ca Dnia Pańskiego
(niedzieli). Sapiel jest też aniołem stróżem; przywołuje się go z
północy.
Sarafiel - w mitologii islamskiej, anioł utoż samiany z
Israfilem i Izrafelem (zob. [has3o] "Angelolog?' w: New jewish
Encyclopedia)
Sarafsjon - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa),
anioł strzegący siódmej sali (pałacu) nieba.
Sarahiel - według
Hejchalot Rabati, jeden z siedmiu aniołów strzegących drugiego nieba (zob. Ozar
Midrashim, t. 1, s. 116).
Sarajel (Sariel) - anioł zodiaku rządzący
zna kiem Bliźniąt; funkcję tę pełni wspólnie z geniu szem o imieniu Sagras (zob.
The Prince of Dark ness, s. 177).
Sarakiel (Sarakuael) - książę
aniołów słu żebnych, pełniący obowiązki wówczas, gdy aniołowie ci zbierają się
na sąd. Sarakiel jest "jednym z siedmiu świętych aniołów ustano wionych nad
dziećmi grzeszników' (zob. etiop ska Księga Henocha). Jest także aniołem zodiaku
rządzącym znakiem Barana; funkcję tę pełni wspólnie z
Sataaranem.
Sarakika'il - w mitologii arabskiej, anioł stróż
przywoływany podczas egzorcyzmów (zob. Hughes, [has3o] "Angels" w: A Dictionary
of Islam).
Saraknial (Sarakujal) - w tradycjach o He nochu, jeden z
dwustu aniołów, którzy pod przewodem ? Szemhazaja zstąpili z nieba i współżyli z
córkami ludzkimi. O Saraknialu wspomina także amerykański poeta, Mark Van Doren,
w wierszu The Prophet Enoch. Według Leviego (Transcendental Magic) Saraknial (Sa
rakujal) był jednym z przywódców zbuntowa nych aniołów. '
Sarakuael ?
Sarakiel
Saranana - w Almadelu Salomona, anioł trze ciej
wysokości.
Saratan - w mitologii arabskiej, anioł przy woływany w
zaklęciach magicznych.
Sarazael (Sarea, Sarga, Sarakael) - serafin;
jeden z pięciu "mężów" (tj. aniołów), którzy spisali 94 (lub 204) księgi
podyktowane im przez Ezdrasza (por. Rubinkiewicz, Wprowadze nie do apokryfów
Starego Testamentu, s. 100). Sa razael jest też jednym z aniołów "naznaczonych
nad duszami tych, którzy grzeszą w duchu". Według Apokalipsy Barucha Sarazael
był anio łem, którego Bóg posłał do Noego, aby prze strzegł budowniczego arki
przed ponownym zasadzeniem winorośli pochodzącej z raju, "której owocem [Szatan]
zwiódł Ewę i Adama" (zob. Objawienie Barucha, w: Siedem niebios i zie mia, s.
39).
Sarcjel (Saisajel) - według Leviego (Trarts cendental Magic),
geniusz (anioł) zodiaku rządzą cy znakiem Skorpiona (zob. Prince of
Darkness).
Sarea ? Sarazael
Sarfiel - anioł amuletów,
którego imię (wraz z imionami sześciu innych aniołów) wypisywa no na
palestyńskich mezuzach. W okultyzmie Sarfiel jest aniołem ósmej godziny dnia,
służą cym pod Osgaebialem. W Ozar Midrashim (t. 2, s. 316), jest on jednym z
licznych aniołów strze gących bram Wschodniego Wiatru. Sarfiel jest także jednym
z aniołów (obok Michała, Szam sziela i Nuriela) przywoływanych w syryjskich
zaklęciach magicznych.
Sargiel (Nasargiel) - anioł, który zapełnia
piekło duszami nikczemników.
Sar ha-Kodesz - anielski książę świątyni
oraz anioł świętości. Sar ha-Kodesz bywa utoż samiany z ? Metatronem i ?
Jefefiaszem.
Sarham'il - w mitologii arabskiej, anioł stróż
przywoływany podczas egzorcyzmów (zob. Hughes, [has3o] "Angels" w: A Dictionary
of Islam).
Sar ha-Olam - dosłownie: "książę tego świa ta"; odpowiednik
Sar ha-Panima ("księcia ob licza"). Określenie Michała, Jahoela, Metatrona, a
także - jak w Ewangelii według św. Jana (12, 31; 14, 30; 16, 11) oraz Drugim
Liście do Koryntian (4, 4) - Szatana. W Talmudzie Sar ha-Olam jest aniołem,
który "nosi w sobie imię Boga" (zob. Tahnud: Jewamot 16b, Chulin 60a, Sanhedrin
94a; por. Wj 23, 21). Podobnie jak Metatronowi, Sar ha-Olamowi przypisuje się
autorstwo niektórych fragmentów Pisma Swię tego (Ps 37, 25; Iz 24,
16).
Sar ha-Panim ("książę oblicza") - anioł utoż samiany z księciem
obecności (-? Sar ha-Olam).
Sar ha-Tora - książę Tory (I'rawa); ?
Jefe? fiasz (por. Goetschel, Kaba3a, s. 29).
Sariel (Suriel,
Zerachiel, Sarakiel, Uriel) w tradycjach o Henochu, znany jako Sarakiel, je den
z siedmiu archaniołów, wśród których wy mienia się także Uriela. Z kolei T.
Gaster (DeaG Sea Scriptures) utożsamia Sariela z Urielem. Tal więc, w zależności
od źródła, Sariel jest aniołem dobrym lub złym. [Według apokryfu Drabina Ja kuba
Bóg zesłał anioła Sariela, aby objaśnił pa triarsze znaczenie snu, w którym
ujrzał on dra binę sięgającą nieba oraz zstępujących i wstępu jących po niej
aniołów (zob. Rubinkiewicz, Wprowadzenie do apokryfów Starego Testamentu, s.114)
- przyp. tłum.] W okultyzmie Sariel jesi jednym z dziewięciu aniołów letniego
zrównania dnia z nocą, a jego imię uważa się za niezwykle skuteczny amulet
przeciwko urokowi ("złemu oku"). Sariel jest aniołem zodiaku rządzącym znakiem
Barana, a także aniołem, który objaśnia bieg Księżyca, co swojego czasu uważane
byłc? za "wiedzę zakazaną" (zob. Glasson, Greek Influ ence in jewish
Eschatology). W eseńskiej Regul? Wojny opowiadającej o eschatologicznej walce
Synów Swiatłości z Synami Ciemności, imię "Sa riel" widnieje na tarczy trzeciej
spośród czterech "wież", tj. formacji bojowych (zob. Tyloch, Ręko pisy z Qumran
nad Morzem Martwym, s. 219).
Saritajel (Saritiel) - anioł zodiaku
rządzący znakiem Strzelca; funkcję tę pełni wspólnie z aniołem o imieniu
Whnori.
Sarkamisz - anielski władca trzeciej godziny nocy (zob.
Barrett, The Magus).
Sarmiel - anioł służebny --? Jehoela, księcia
ognia (zob. C.W. King, The Gnosties and Their Remains, s. 15).
Sarospa
- "anioł, który wykonuje rozkazy Ahura-Mazdy" (zob. Forlong, Encyclopedia of
Religions).
Sar Szel Jam ("książę morza") --? Rahab Sartael ("strona
Boga") - zwany także Sata relem. Zły archanioł sprawujący pieczę nad tym, co
ukryte (zob. Talmud Berachot 57b). Sartamiel - w pismach Corneliusa Agrippy,
jeden z aniołów rządzących zodiakiem. Sarusz --? Siruszi;
Sraosza
Sasa'il - w mitologii muzułmańskiej, anioł czwartego nieba,
wódz aniołów przybierają cych postać koni i sławiących Allaha (zob. Ha stings,
Encyclopaedia of Religion and Ethics, t. 4, s. 619)
Sasgabiel - anioł
przywoływany podczas eg zorcyzmów (zob. Montgomery, Aramaic Incan tation Texts
from Nippur).
Sasniel ? Sasnigiel
Sasnigiel (Sasniel,
Sagansagel, Sasnesagiel) w hebrajskiej Księdze Henocha, anielski książę
mądrości, książę tego świata oraz książę obec ności (lub oblicza); także serafin
"naznaczony nad pokojem". Sasnigiel to również jedno z wie lu imion anioła
Metatrona.
Sastasziel Jhwhh - jeden z anielskich książąt zastępów X
(zob. M. Gaster, The Sword o f Moses).
Sataaran - geniusz (anioł)
zodiaku rządzący znakiem Barana; funkcję tę pełni wspólnie z Sa rahielem lub
Sarielem (zob. Levi, Transcendental Magic, s. 413).
Satael - jeden z
wtorkowych aniołów powie trza, przywoływanych podczas obrzędów ma gicznych.
Satael jest także aniołem władającym planetą Mars (zob. de Abano, Heptameron;
Bar rett, The Magus).
Satanael - jak czytamy w słowiańskiej Księ dze
Henocha, "diabeł, który jest duchem sfer naj niższych, stał się demonem, gdyż
odleciał z nie ba, by zostać Szatanem, albowiem nazywał się Satanael" (zob.
Rousseau, Bóg zła, s. 49; Rubin kiewicz, Wprowadzenie do apokryfów Starego Te
stamentu, s. 108). Satanael był wodzem aniołów, którzy zstąpili z nieba i pojęli
córki ludzkie za żony (zob. Flis, Jezus a demony, s. 65). [W połu
dniowosłowiańskiej `wersji tego apokryfu He noch spotyka w piątym niebie
"czuwających, których dwieście tysięcy wraz z księciem Sata naelem odstąpiło od
Pana". W bogomilskim apokryfie Zapasy Satanaela z Archaniołem Micha lem Satanael
to imię głównego przeciwnika Bo ga już po strąceniu zbuntowanych aniołów. W
Objawieniu Barucha Satanael to imię, które kusiciel Ewy i Adama otrzymał dopiero
po wy gnaniu z raju; wcześniej nazywał się Samanael (zob. Siedem niebios i
ziemia, s. 22-27, 32, 39). W apokryficznej Ewangelii Bartłomieja Beliar in
formuje apostoła: "Najpierw nazywałem się Sa tanael, co znaczy Anioł Boga. Gdy
jednak nie chciałem uznać obrazu Boga [tj. Adama], zo stałem nazwany Szatanem,
co znaczy Anioł piekła" (zob. Apokryfy Nowego Testamentu, t. 1, cz. 2, s. 506).
Imię Satanael występuje przede wszystkim w apokryfach słowiańskiego obsza ru
językowego - przyp. tłum.]
Satarel ? Sartael
Satariel
("kryjówka Boga") - sefira "odwrot nej strony°, która "skrywa twarz
miłosierdzia". W Zoharze Satariel nosi imię Szeiriel (zob. Waite, The Holy
Kabbalah, s. 256).
Saturn - w mitologii perskiej, anioł, władca
siódmego nieba. W kabale Saturn jest aniołem pustkowi. W mitologii chaldejskiej
był nim Adar, jeden z bogów rządzących pięcioma pla netami. Milton wymienia
Saturna jako jednego z upadłych aniołów (zob. Raj utracony I,
598).
Saulasau - "moc wyższego świata" (zob. Do resse, The Secret
Books of Egyptian Gnostics).
Sauriel (Sauril, Suriel, Sowril) - anio3
omier ci, w The Canonical Prayerbook of the Mandaeans Drowera zwany "Sauriel
Wyzwoliciel".
Sawael - w Sefer Jecira, anioł trąby powietrz nej. [W
polskich przekładach tej księgi (zob. Se fer Jecira, czyli Księga Stworzenia
oraz Księga Je cirah...) nie występuje anioł o takim imieniu przyp.
tłum.]
Sawaliel - jeden z licznych aniołów strzegą cych trzeciego
nieba (zob. Ozar Midrashim, t. 1, s. 116).
Sawaniasz - imię anioła
znajdujące się na trzecim pentagramie planety Merkury (zob. Mathers, The Greater
Key of Solomon).
Sawatri -? Sawitar
Sawitar (Sawatri, Sawitri) -
jeden z siedmiu (lub dwunastu) wedyjskich aniołów, aditjów. Sawitar to "bóstwo
solarne, uosobienie pobu dzającej siły słońca. W opisie Sawitara dominuje barwa
złota; jest złotooki, złotoręki". Ma on tak że "złoty rydwan, który [...] ciągną
dwa lśniące białonogie rumaki' (zob. Słownik mitologii hin duskiej, s. 164). W
hymnach wedyjskich Sawitar utożsamiany jest ze stwórcą świata, Pradźapa tim
(zob. Forlong, Encyclopedia of Religions; Gay nor, Dictionary of Mysticism;
Redfield, Gods. A Dictionary of the Deities of All Lands).
Sawitri -?
Sawitar
Sawliel - w Pirke Hejchalot, anioł pełniący funkcję strażnika
lub też odźwiernego trzeciego nieba.
Sawsa - w literaturze Hejchalot
(Maase Mer kawa), anioł strzegący szóstej sali (pałacu) nieba. Sawuriel - anioł
strzegący trzeciego nieba (zob. Ozar Midrashim, t. 1, s. 116).
Sazkiel
(Sazkujel) - anioł rządzący godziną piątą, zwierzchnik dziesięciu naczelników i
stu niższych rangą anielskich urzędników, z któ rych każdy ma własnych
podwładnych (zob. Waite, The Lemegeton).
Scigin - anioł przywoływany w
zaklęciach magicznych i wymieniany w księgach czarów. Sealiasz - w kabale, anioł
sprawujący pieczę nad roślinnością ziemi. Sealiasz jest także jed nym z 72
aniołów noszących boskie imię Szem hameforasz. Reprodukcję pieczęci Sealiasza
zob. w: Ambelain, La Kabbale Partigue, s. 281. Sealtiel (hebr.: prooba Bo?a) -
archanio3 wspo mniany w Dictionart? of Mythology, Folklore and Symbols
Jobes.
Seba'im - w hebrajskiej Księdze Henocha, kla sa aniołów, które
"trwożą się, gdy nadchodzi pora śpiewania pieśni pochwalnych".
Sebhil
(Sebhael) - w mitologii arabskiej, anioł sprawujący pieczę nad księgami, w któ
rych zapisywane są dobre i złe uczynki ludzkie (zob. De Plancy, Słownik wiedzy
tajemnej, s. 167). Sedekiasz - "anioł znajdujący skarby", któ rego imię widnieje
na pentagramie planety Jo wisz. Sedekiasz jest także aniołem przywoły wanym
podczas Salomonowych obrzędów ma gicznych.
Seehiasz (Sehejasz) - w
kabale, jeden z 72 aniołów noszących boskie imię Szemhamefo rasz. W La Kabbale
Pratique Ambelaina, Seehiasz jest wymieniony jako jeden z dziewięciu anio łów
chóru panowań, którego wodzem jest Zad kiel. Seehiaszowi przypisuje się zdolność
obda rzania ludzi długim życiem i dobrym zdrowiem (zob. Barrett, The Magus, t.
2, s. 62).
Seeliasz (Saeliasz) - w kabale, upadły anioł należący
niegdyś do chóru cnót. Sprawuje on (lub sprawował) pieczę nad warzywami. Wzy
wając Seeliasza, inwokant powinien recytować Psalm 93 (zob. Ambelain, La Kabbale
Pratique, s. 278).
Sefaron - w The Lemegeton Waite'a, naczelny anioł
pierwszej godziny nocy, służący pod Ga mielem.
Sefer - w Sefer Jecira
Sefer jest "jednym z trzech serafinów, z pomocą których Bóg stworzył świat"
(dwaj pozostali to Safar i Sipur). [W pol skich przekładach tej księgi (zob.
Sefer Jecira, czyli Księga Stworzenia oraz Księga Jecirah) nie występuje anioł o
takim imieniu - przyp. tłum.]
Seferiel - wysoki dostojnik niebiański;
wy powiedzenie jego imienia sprawi, że "Bóg za rządzi Sąd Ostateczny' (zob.
Mathers, The Grea ter Key of Solomon). ("zrozumienie'); 4. Chesed ("miłość"); 5.
Ge wura ("potęga"); 6. Tiferet ("piękność"); 7. Ne cach ("zwycięstwo" lub
"wieczność"); 8. Hod ("chwała"); 9. Jesod ("fundament");10. Malchut
("królestwo"). Sefirot porównuje się z platoń skimi ideami oraz eonami
gnostyków. W kabale personifikacjami sefirot są następujący anio łowie: 1.
Metatron, archanioł chóru chajot ha -kodesz (sefira Keter); 2. Razjel, archanioł
chóru erelim (sefira Chochma); 3. Jofiel (sefira Bina); 4. Zadkiel, archanioł
chóru chaszmalim (sefira Chased); 5. Kamael, archanioł chóru serafinów (sefira
Gewura); 6. Rafał, archanioł chóru bene elohim (sefira Tiferet); 7. Haniel,
archanioł chóru tarsziszim (sefira Necach); 8. Michał, archanioł chóru szinanim
(sefira Hod); 9. Gabńel, archa nioł chóru cherubinów (sefira Jesod); 10. Meta
tron (sefira Malchut). W Sefer Jecira znajdujemy następujący opis dziesięciu
"niewypowiedzia nych" sefirot: "Ich miarą jest dziesięć, ponieważ nie ma im
kresu. Głębia początku i głębia końca, głębia dobra i głębia zła, głębia góry i
głębia dołu, głębia wschodu i głębia zachodu, głębia północy i głębia południa.
Pan Jeden, Bóg, Król Niezawodny, panujący w nich wszystkich z sie dziby
świętości swojej na wieki wieków. Dzie sięć sefirot nicości. Ich ogląd jest jak
postrzeże nie błyskawicy, a ich grańicą - bezkresność. W nich Jego słowo biegnie
i powraca. Podług Jego mowy gnają jak huragan i oddają pokłon przed Jego tronem"
(zob. Sefer Jecira, czyli Księga Stworzenia, s. 87; por. Księga Jecirah..., s.
19-20). Według XVI-wiecznego kabalisty, Izaaka ha-Ko hena z Sorii, spośród
pierwotnych dziesięciu sefirot zła i nieczystości Bóg pozwolił istnieć tyl ko
siedmiu, a spośród tych siedmiu "zalegali zował" tylko pięć; są to: Aszmedaj,
Kafkefoni, Taniniwer (ślepy smok), Samael oraz jego to warzyszka, Lilit (por.
Unterman, Encyklope dia tradycji i legend żydowskich, s. 248-249; Ha levi,
Kabała, s. 6-8, 72-74; Goetschel, Kabała, s. 93-100). Sefirot to także imię
potężnego anioła piątej pieczęci, wzywanego w zaklęciach ka balistycznych (zob.
Szósta i siódma księga Mojże szowa).
Sefoniel - w The Greater Key of
Solomon Ma thersa, jeden z dwóch anielskich książąt rzą dzących obrotami ciał
niebieskich (drugim jest Joniel). Sefoniel jest też aniołem wzywanym podczas
obrzędów magicznych.
Sefriel - w Pirke Hejchalot, anioł strzegący
piątego nieba.
Sefuriron - ostatnia z dziesięciu świętych se firot.
Jej rozkazów słuchają trzej sarim (anielscy książęta): Malkiel, Ituriel i
Naszriel (zob. pisma Izaaka ha-Kohena z Sorii).
Segef - anioł
zniszczenia wzywany podczas obrzędów odprawianych na zakończenie szaba tu (zob.
Trachtenberg, Jewish Magic and Supersti tion). Warto podkreślić, że aniołowie
zniszczenia nie są z natury źli, a swoją funkcję pełnią z woli Boga. Według
tradycji są oni jednymi z pierw szych stworzonych aniołów. Nie istnieje nato
miast żaden przekaz wymieniający aniołów zni szczenia wśród duchów, które się
zbuntowały i zostały strącone z nieba (zob. Ewangelia Bartło mieja, w: Apokryfy
Nowego Testamentu, t. 1, cz. 2, s. 506); ? aniołowie
zniszczenia.
Segsuhiel JHWH - jeden z anielskich książąt zastępów X,
tj. Boga (zob. M. Gaster, The Sword of Moses; Levi, Transcendental
Magic).
Sehaltiel - anioł przywoływany w zaklę ciach przeciwko
arcydiabłowi Molochowi (zob. Levi, Transcendental Magic).
Sehejasz - w
kabale, anioł, który chroni przed ogniem, chorobą i innymi nieszczęściami, a
także obdarza długowiecznością. Jego anio łem pokrewnym jest Setacer.
Reprodukcję pie częci Sehejasza zob. Ambelain, La Kabbale Pra tique, s.
269.
Sehibiel - anioł strzegący drugiego nieba (zob. Pirke
Hejchalot).
Seimelche - w gnostycyzmie, moc niebiań ska, eon (zob.
Doresse, The Secret Books o f the Egyptian Gnostics).
Seir - według
Nachmanidesa, jedno z imion Samaela (zob. Bamberger, Fallen Angels, s. 154; por.
Opowieści Zoharu, s. 137-139).
Seket - w kabale, żeński anioł mający
swoją siedzibę w Egipcie. Seket jest aniołem części go dziny i zjawia się na
wezwanie inwokanta, jeśli ten użyje odpowiedniego zaklęcia (zob. Doolit tle,
Sagesse; Ambelain, La Kabbale Pratique). Seklam - anioł chóru potęg, wzywany pod
czas obrzędów magicznych (zob. Szósta i siódma księga
Mojżeszowa).
Sekundy - imię anioła w opowiadaniu Char lesa Angoffa God
Repents (-? Czas).
Seldak (Sellao, Esaldajo, Sakla) - w gnosty cyzmie,
jeden z aniołów chóru potęg oraz anioł niebiańskiego chrztu (zob. Doresse, The
Secret Books of the Egyptian Gnostics).
Selemia (Szelemiasz, Seleucja)
- według le gendy, jeden z pięciu "mężów" (tj. aniołów ?, którzy spisali 94 (lub
204) księgi podyktowane im przez Ezdrasza. Pozostali anielscy pisarze to, według
większości źródeł, Asiel, Dabria, Ekanus i Sarae lub Sarga (zob. Czwarta Księga
Ezdrasza; Rubinkiewiez, Wprowadzenie do apokry fów Starego Testamentu, s. 100;
Charles, Apocry pha and Pseudoepigrapha of the Old Testament). Selit - w
Mesjadzie Klopstocka, serafin, jeden z dwóch aniołów stróżów Maryi Dziewicy i
św. Jana.
Sem - w manicheizmie, "jeden z wysłanni ków niebios, któremu
aniołowie objawili boską mądrość". W mandaizmie Sem nosi imię Szum -Kuszta (zob.
mandajska Księga jana; Doresse, The Secret Books of the Egyptian Gnostics, s.
155). Semakiel - geniusz (anioł) zodiaku rządzący znakiem Kozioroźca; funkcję tę
pełni wspólnie z Sagdalonem (zob. Levi, Transcendental Magic). Semalion - w
Talmudzie (Sota 13b), anioł, który obwieścił śmierć Mojżesza słowami: "Wielki
prawodawca nie żyje!" (zob. Ginzberg, The Legends o f the Jews, t. 5, s. 6).
Ponieważ jed nym z aniołów, których Bóg posłał po duszę Mojżesza, był Samael,
możliwe, że imię Sema lion to jedna z form imienia Samael. Imię to (Semalion)
pojawia się także w Talmudzie (San hedrin 38b; Chagiga
13b).
Semangelof - (Smnglf, Samangalof, Saman galuf) - według
Pseudo-Syracha, jeden z trzech aniołów, którzy sprowadzili Lilit znad Morza
Czerwonego, dokąd uciekła pierwsza żona Adama (zanim Bóg stworzył Ewę); dwaj
pozo stali aniołowie to Senoj i Sansenoj (zob. Graves, Patai, Mity hebrajskie,
s. 68, 70). Hebrajski amulet z pieczęcią Semangelofa, skopiowaną z Księgi
Razjela, widnieje na ilustracji w: Budge, Amulets and Talismans, s.
225.
Semeliel (Semiszial) - według Corneliusa Agrippy, jeden z siedmiu
książąt "którzy stoją przed obliczem Boga i noszą duchowe imiona planet" (por.
Szósta i siódma księga Mojżeszowa). Semeliel (Semesziasz) jest duchem Słońca.
Semesziasz ? Semelie
Senacher - w kabale, anioł pokrewny -? Ele
miasza.
Senciner - w kabale, anioł pokrewny Micha łowi; także jeden z
aniołów chóru potęg. W wier szu Doolittle Sagesse, Senciner jest "aniołem
kwadransa" (por. Ambelain, La Kabbale Pratique). senegorin - aniołowie pełniący
funkcję ob rońców podczas rozpraw przed sądem niebiań skim; jest ich 1800, a ich
zwierzchnikiem jest Metatron, "naczelny adwokat nieba" (zob. he brajska Księga
Henocha).
Senoj - jeden z trzech aniołów, którzy spro wadzili Lilit
znad Morza Czerwonego, dokąd uciekła pierwsza żona Adama (zanim Bóg stworzył
Ewę); dwaj pozostali aniołowie to Sansgnoj i Semangelof (zob. Graves, Patai,
Mity hebrajskie, s. 68, 70). Lilit była demonem, jednak amulet, na którym
wypisano imię Senoja, po wstrzymywał ją przed krzywdzeniem ludzi, zwłaszcza
niemowląt (już po wygnaniu pierw szych rodziców z raju). Reprodukcję pieczęci
Senoja zob. Budge, Amulets and Talismans, s. 225 (por. Ksiega Razjela; Ausable,
A Treasury of Jewish Folklore; Hyde, Historia Religionis Ve terum
Persarum).
Sensenja - jeden z 70 aniołów amuletów po rodowych.
`
Serael - anioł służący w piątym niebie (zob. Szósta i siódma księga
Mojżeszowa).
Seraf ("ognisty", "płonący") - anioł chóru serafinów.
Według Ginzberga (The Legends of the Jews, t. 4, s. 263), Seraf jest aniołem,
który dotknął ust Izajasza żarzącym się węglem (por. Iz 6, 6-7). Seraf jest
także jednym z wielu anio łów sprawujących władzę nad żywiołem og nia (zob.
Heywood, The Hierarchy of the Blessed Angels).
Serafiel - eponimiczny
wódz chóru serafi nów (funkcję tę przypisuje się także Jahoelowi i innym wysokim
dostojnikom niebiańskim) Według kabały Serafiel jest najwyższym rangą ksi?ciem
Merkawy. W tradycji okultystycznej anioł ten jest władcą planety Merkury, pełnią
cym służbę we wtorek i przywoływanym z pół nocy (zob. Barrett, The Magus, t. 2,
s. 119; Mal chus, The Secret Grimoire of Turiel, s. 35; Szósta i siódma ksiega
Moj?eszowa).
serafiny ("ogniści", "płonący") - według Pseudo-Dionizego
oraz zdaniem większości ży dowskich angelologów, najwyższy rangą chór aniołów.
Serafiny otaczają Tron Chwały, nie przerwanie śpiewając Trisagion ("Święty, Świę
ty, Święty"). "Nazwa serafinów - powiada Pseudo-Dionizy - oznacza ich stały i
wieczny pociąg do rzeczy boskich, [...] i tę moc potężną, z jaką oni podnoszą i
przerabiają na swój obraz podległe im natury, ożywiając je i zapalając og niem,
który ich samych pożera (zob. Dionizjusz Areopagita, O hierarchii niebiańskiej,
s. 141). W wizji Izajasza (zob. Iz 6, 2-3) każdy z sera finów "miał po sześć
skrzydeł; dwoma zakry wał twarz, dwoma okrywał swoje nogi, a dwo ma latał".
Według słowiańskiej Księgi Henocha serafiny mają po cztery oblicza i sześć
skrzydeł (por. Apokryf o sprawiedliwym Henochu, w: Sie dem niebios i ziemia, s.
34). Serafiny są aniołami miłości, światłości i ognia. Według hebrajskiej Księgi
Henocha istnieje tylko czterech aniołów tego chóru, "odpowiadających wiatrom
wieją cym z czterech stron świata" (tradycja rabina cka utożsamia serafiny z ?
chajot). W Nowym Testamencie wprawdzie nie pojawia się okre ślenie "serafiny',
jednak w Apokalipsie św. Ja na (4, 8) mowa o aniołach, zwanych "czterema
Zwierzętami", które mają "po sześć skrzydeł [...] i nie mają spoczynku, mówiąc
dniem i no cą: Święty, Swięty, Swięty". Według różnych źródeł wodzem chóru
serafinów jest Serafiel, Jehoel, Metatron lub Michał, a pierwotnie (tj. przed
swoim upadkiem) - Szatan. [Według Miltona (Raj utracony III, 80) wodzem (lub jed
nym z wodzów) serafinów był Uriel. Innym wy mienionym w tym poemacie wysokim
rangą serafinem jest Abdiel (V, 972). Podczas wielkiej bitwy w niebie aniołowie
chóru serafinów wal czyli zarówno w zastępach Boga, jak i Szatana (VI, 719,1037)
- przyp. tłum.] Apokalipsa Moj żesza opowiada o "jednym z sześcioskrzydłych
serafinów, który zaprowadziwszy Adama do jeziora, mył go w obecności Boga". Z
księgi tej dowiadujemy się również, że "serafiny ryczą niczym lwy". [O
serafinach mówi także najstar sza księga kabały żydowskiej, zwana Sefer Jecira
(zob. Księga Jecirah, s. 24; Sefer Jecira, czyli Księga Stworzenia, s. 93):
Według św. Tomasza z Ak winu serafiny stoją najbliżej Boga i "są jak gdy by jego
przyjaciółmi"; nad innymi chórami aniołów "górują miłością" (zob. Fryszkiewicz,
Rzecz o Aniolach..., s. 17) - przyp. tłum.] Zda niem Regameya (Anges) anioł
grający na viola d'amore na obrazie Grunewalda Narodziny Dzieciątka Jezus to
serafin (zob. Mittelstadt, Mat thias Grunewald, il. 15).
Serakel -
anioł sprawujący władzę nad drze wami owocowymi (zob. [has3o] "Angelology' w:
New Jewish Encyclopedia).
Serakujel - "silny i potężny anioł" przywo
ływany w sobotnich zaklęciach magicznych (zob. Barrett, The Magus, t. 2, s.
126).
Seralif - anagram imienia Israfel (Izrafel). W wierszu Thomasa
Holleya Chiversa Virgina lia Seralif jest aniołem biorącym udział w roz mowie
między Gabrielem, Michałem, Rafałem i chórem duchów niebiańskich (Chivers jest
au torem biografii E.A. Poego).
Serapiel - anioł piątej godziny dnia,
służący pod Sazkielem (zob. Waite, The Lemegeton). Seratiel - geniusz (anioł)
zodiaku rządzący znakiem Lwa; funkcję tę pełni wspólnie z Sag hamem (zob. Levi,
Transcendental Magic, s. 413; Prince of Darkness: A Witchcra ft Anthology, s.
177). Sereda - w powieści Cabella Jurgen, żeński anioł środy, zwany "matką
Seredą". Sereda "zmywa wszystkie kolory świata". Jej siostrą jest
Pandelis.
Seref - anioł, który według legendy przenosi do nieba ciała
zmarłych władców Egiptu (zob. Langton, Essentials o f Demonology, s.
39).
Seriel (Sariel) - upadły anioł, który objaśnia ludziom bieg
Księżyca. Jako Sariel (Uriel?), jest jednym z archaniołów stojących przed tronem
Boga (zob. etiopska Księga Henocha; Ginzberg, The Legends of the
Jews).
Serpanim ("książę oblicza") - potężna istota anielska świata
berija (zob. Ambelain, La Kabbale Pratique).
Seruf - książę anielski
ustanowiony nad ży wiołem ognia. Jest serafinem; występuje także pod imieniem
Nataniel (zob. Szósta i siódma księ ga Mojżeszowa). W tradycji okultystycznej,
Seruf jest aniołem chóru mocy (tj. cnót) oraz chóru se rafinów.
°
Serwiel - anioł trzeciej godziny dnia, służący pod
Waguanielem.
Sesenges-Barfaranges - w tradycji chrześci jaństwa
koptyjskiego, określenie chóru aniołów (zob. Scholem, Jewish Gnosticism,
Merkabah My sticism, and Talmudic Tradition, s. 100); tak?e imie pote?nego
demona.
Set - w gnostycyzmie, jeden z siedmiu ar chontów (zob. [hasło]
"Gnosticism' w: Catholic Encyclopedia; Jonas, Religiagnozy; Quispel, Gnoza;
Rudolph, Gnoza).
Setchiel - anioł przywoływany w zaklęciach magicznych
(zob. Malchus, The Secret Grimoire of Turiel).
Seteus - w gnostyckiej
Doktrynie prawdy Ze strianosa, jedna z istot świetlistych zamieszku jących
szóste niebo (zob. Malinine, Revelation? o f Zostrian; Doresse, The Secret Books
of the Egyl? tian Gnostics).
Setfael - w literaturze Hejchalot (Maase
Mer kawa), anioł strzegący pierwszej z siedmiu sa? (pałaców)
nieba.
Setlans - jedna z Nowensili, bóstw etruskich (zob.
Apendyks).
Sfener - w tradycji okultystycznej, imię moc? niebiańskiej
przywoływanej w zaklęciach prze ciwko Mardero, demonowi chorób (zob. Shah The
Secret Lore of Magic, s. 223).
Sfinksy - w The Kabbalah Unveiled
Mathersa. określenie cherubinów z wizji Ezechiela (por. Ez 1,
6-11).
Sgrdtsih - anioł usługujący synom człowie czym; także jedno z
nomina barbara (zob. M. Ga ster, The Sword of Moses).
Sidkiel - w
hebrajskiej Księdze Henocha, wład ca planety Wenus oraz książę chóru ofanim lub
szinanim (ofanim są hebrajskim odpowiednikiem chóru tronów, natomiast szinanim
dorównują rangą serafinom).
Sidriel (Pazriel) - w tradycjach o
Henochu, książę pierwszego nieba i jeden z siedmiu ar chaniołów.
Sieme
- w kabałe, anioł części godziny, kon kretnie godziny 3.20 po południu. Nałeży
do chóru cnót. W wierszu Hildy Doolittle Sagesse Sieme zwany jest "ange du
Seigneur". Jego aniołem pokrewnym jest Asaliasz.
Sigron - w
literaturze Hejchalot, imię Me tatrona, "kiedy zamyka drzwi, przez które
wpuszcza modlitwy do nieba". Kiedy je otwie ra, zwany jest ? Pihonem (zob.
Odeberg, 3 Enoch).
Sihail - "i Bóg posłał dwóch aniołów, Sihaila i
Anasa, oraz czterech Ewangelistów, by po chwycili demony gorączki [było ich
dwanaście i wszystkie były demonami żeńskimi], a następ nie wychłostali je
ognistymi rózgami". Źródłem tej opowieści jest XII-wieczny rękopis przecho
wywany w British Museum, przedrukowany w: M. Gaster, Studies and Texts in
Folklore, t. 2, s. 1030. M. Gaster uważa, że Silhai to jedna z form imienia
Mihail (Michał), a Anas - imie nia Anna, to jest świętej Anny, matki Maryi,
tutaj przemienionej w anioła.
Sihon - wnuk upadłego anioła Szemhazaja
(Semjazy) oraz brat ? Oga (zob. Jung, Fallen Angels in Jewish, Christian and
Mohammedan Li terature).
Sij-ed-Din ("potęga miłosierdzia") - w reli
gii Jezydów, jeden spośród siedmiu archaniołów wzywanych w modlitwach czcicieli
szatana. Sikiel - anioł wiatru sirocco. O Sikielu wspo mina Sefer Jecira (zob.
Budge, Amulets and Talis mans). [W polskich przekładach tej księgi (zob. Sefer
Jecira, czyli Księga Stworzenia oraz Księga Jecirah...) nie występuje anioł o
takim imieniu - przyp. tłum.] W Ozar Midrashim (t. 2, s. 316) Sikiel jest jednym
z licznych aniołów strzegą cych bram Zachodniego Wiatru.
Sila - anioł
mocy; także anioł godziny, przy woływany podczas obrzędów magicznych (zob.
Ambelain, La Kabbale Pratique; Doolittle, Sagesse).
Silat (Tilat,
Felut) - w Grimorium Verum, anioł przyzywany w zaklęciach magicznych. W tradycji
muzułmańskiej Silat jest żeńskim de monem (zob. New Jewish Encyclopedia, s.
521). Silmaj (Szelmaj) - w mandaizmie, jeden z dwóch duchów opiekuńczych (uthri)
rzeki Jor dan; drugim uthra jest Nidbai (zob. Drower, The Canonical Prayerbook
of the Mandaeans; The Man daeans of Iraq and Iran).
Simapesjel - w
tradycjach o Henochu, jeden z upadłych aniołów.
Simkiel - wódz aniołów
zniszczenia, którzv karzą grzeszników jeszcze na ziemi (por. Za'ar fiel). Według
hebrajskiej Księgi Henocha Simkiel nie tylko karze człowieka, ale także
oczyszcza go z grzechów.
Sinuj - anioł pomagający kobietom ciężar nym,
przywoływany w zaklęciach Mojżeszo wych (-? Senoj).
Siona - serafin w
Mesjadzie Klopstocka.
Sipur - jeden z trzech serafinów (dwaj pozo
stali to Sefer i Safar), z pomocą których Bóg stworzył świat (zob. Waite, The
Book of Forma tion).
Sirbiel - jeden z anielskich książąt Merkawy
(zob. hebrajska Księga Henocha; Hejchalot Rabati).
Siruszi (Surusz
Aszu, Sarusz, Sraosza, Aszu) - w mitologii staroperskiej, anioł raju; także
"anioł obwieszczeń" (zob. The Dabistan, s. 144).
Sisera - anioł
(geniusz) pożądania oraz jeden z geniuszy godziny drugiej (zob. Apoloniusz z
Tiany, Nuctemeron). W Starym Testamencie (zob. Sdz 4-5) Sisera jest wodzem wojsk
kana nejskiego króla Jabina, którego Jael zdołała za bić dzięki pomocy "gwiazd z
niebios ' (anio łów?).
Sislau - anioł (geniusz) trucizn i jeden z ge
niuszy godziny czwartej (zob. Apoloniusz z Tia ny, Nuctemeron).
Sit -
w kabale, anioł godziny szóstej (lub siódmej) oraz jeden z regentów
planetarnych. Aniołem pokrewnym mu jest Nelchael (zob. Ambelain, La Kabbale
Pratique; Doolittle, Sa gesse).
Sitacer - anio3 pokrewny ?
Sehejaszowi.
Sitacibor - anioł przywoływany podczas eg zorcyzmów wosku
(zob. Mathers, The Greater Key of Solomon).
Sitael - serafin
przywoływany w zaklęciach przeciwko nieszcz?śliwym wypadkom. Spra wuje pieczę
nad szlachetnie urodzonymi i jest jednym z 72 aniołów noszących boskie imię
Szemhameforasz; jest także jednym z 72 anio łów zodiaku. Reprodukcję pieczęci
Sitaela zob. w: Ambelain, La Kabbale Pratique.
Sitiasz - podobnie jak
Sitacibor, anioł przy woływany podczas egzorcyzmów wosku (zob. Mathers, The
Greater Key of Solomon; de Abano, Heptameron).
Sitiel ?
Sitael
Sitra Kadisza - w Tosefta (II, 69b), święty duch; jego
przeciwieństwem jest Sitra Achara, duch nieczystości (zob. The Talmudic
Anthology, s. 115).
Sitriel - imię Metatrona, kiedy anioł ten "za
słania swoimi skrzydłami dzieci tego świata, chroniąc je przed aniołami
zniszczenia" (zob. hebrajska Księga Henocha). Według Mojżesza z Burgos, Sitriel
to trzecia z dziesięciu sefirot zła i nieczystości.
Sizajasel - w
magii obrzędowej, anioł repre zentujący lub rządzący znakiem Strzelca (zob.
Waite, The Lemegeton).
Sizouze - w mitologii staroperskiej, anioł
sprawujący pieczę nad modlitwami (? Akatriel JHWH; Metatron;
Sandalfon).
Sjalul - anioł (geniusz) powodzenia. Według de Abano
(Heptameron) Sjalul jest także jednym z duchów godziny siódmej i właśnie o tej
go dzinie należy go przywoływać.
Skamijm - według Szóstej i siódmej
księgi Moj żeszowej, anioł służący w pierwszym niebie.
Skd Huzi ?
Soked Hozi
Sktm - jeden z czternastu aniołów przywo ływanych w
zaklęciu miecza; także jedno z nie wysłowionych imion Boga (zob. M. Gaster, The
Sword o f Moses).
Słońce - w kabale Słońce jest uważane za planetę
oraz anioła światłości (zob. Levi, Trans cendental Magic).
Smal
(Samael) - anioł śmierci i trucizn; jego żoną jest Ejszet Zenunim, demon
rozpusty. Kie dy Smal z małżonką współdziałają, zwani są bestią Chioa (zob.
Mathers, The Kabbalah Unvei led).
Smat - anioł pokrewny ? Mebahiasza.
W ka bale, Smat i Mebahiasz sprawują pieczę nad re ligią i
moralnością.
Smeliel - w Chaldean Magic Lenormanta, duch Słońca. W
kabale aniołem pokrewnym Smeliela jest Nagiel.
Smok - w Psalmie 91, 13
czytamy: "Będziesz stąpał po wężach i żmijach, / a lwa i smoka będziesz mógł
podeptać". Zabójcą smoka za zwyczaj jest archanioł Michał (będący w tym sensie
pierwowzorem św. Jerzego). W Apoka lipsie św. Jana (12, 3-9), mowa o wiełkim Smo
ku, wężu starodawnym, który "zwie się diabeł i szatan" i który "został strącony
na ziemię" wraz z towarzyszącymi mu aniołami. [W Sta rym Testamencie (zob. Ps
74, 13; Iz 51, 9; Jr 51, 34; Ez 32, 2) smok jest mitycznym potworem, uosobieniem
sił kosmicznych i politycznych, które podbija Jahwe. W Nowym Testamencie smok
jest symbolem Szatana - przyp. tłum.] W mitologii greckiej, smok strzegł złotych
jab łek w ogrodzie Hesperyd. W gnostycyzmie, smok to jedno z określeń anioła
świtu (Jobes, Dictionary of Mythology, Foiklore and Symbols). [W gnostyckich
Dziejach Tomasza poszukiwanie perły strzeżonej przez "ziejącego smoka" sym
bolizuje wysiłek, którego celem jest wyzwolenie duszy uwięzionej w materii -
przyp. tłum.]
Sngotiktel - anioł usługujący synom czło wieczym (zob.
M. Gaster, The Sword of Moses).
Snialiasz - w The Sword of Moses M.
Gastera, jeden z czternastu aniołów przywoływanych w zaklęciu
miecza.
Sniel - jeden z 70 aniołów amuletów poro dowych (zob. Ksiega
Razjela; Budge, Amulets and Talismans).
Sochiel - jeden z archaniołów
troistości ziemskich, rządzący 360 stopniami zodiaku (zob. Waite, The
Lemegeton).
Sodiasz - w literaturze Hejchalot, anioł asy stujący
Metatronowi przy odmawianiu modli twy Szema.
Sodiel - w hebrajskiej
Księdze Henocha 17, książę aniołów władających trzecim niebem. Sofar - w
powieści Anatola France'a Bunt aniołów, upadły anioł, który w niebie "strzegł
skarbów jaldabaota, wielkiego miłośnika złota i drogich kamieni'. W swoim
ziemskim wcie leniu Sofar nazywa się Maks Everdingen i jest "słynnym
finansistą".
Sofer --3 Sofriel
Soferiel ?
Sofriel
Sofiel - anioł sprawujący pieczę nad owoca mi i warzywami
ogrodowymi (zob. M. Gaster, The Sword of Moses).
Sofriel (Sofer,
Soferiel) - anielski archiwa riusz, sprawujący pieczę nad kartotekami ży wych i
umarłych. Jest dwóch aniołów o tym imieniu: Sofriel Memit i Sofriel Mechaje.
Obaj noszą boskie imię JHWH (zob. Zohar; hebrajska Księga
Henocha).
Sohemme - anioł pieczęci (zob. Szósta i siód ma księga
Mojżeszowa).
Sokat - według Paracelsusa, duch Słońca, planety, której
naczelną inteligencją jest Na chiel. Sokat pełni tę funkcję wspólnie (lub na
zmianę) z Nachielem (zob. Christian, The Hi story and Practice of Magic, t.
1).
Soked Hozi (Soked Chozi, Skd Huzi) - ksią żę Merkawy, anioł
sprawujący pieczę nad boską wagą, oraz jeden z aniołów ustanowionych przez Boga
nad mieczem (zob. hebrajska Księga Henocha; M. Gaster, The Sword o f
Moses).
Sokodiasz (Sokohiasz) - imię anioła znajdu jące się na
pierwszym pentagramie planety We nus (zob. Shah, The Secret Lore of
Magic).
Solmis - w gnostyckiej Doktrynie prawdy Zo strianosa, potężna
istota niebiańska.
Soluzen - imię anioła wypisane na pentago nie
Salomona (zob. Waite, The Lemegeton). Somcham - jeden z licznych aniołów strze
gących bram Zachodniego Wiatru.
Sonitas - anioł służący w piątym
niebie (zob. Szósta i siódma księga Mojżeszowa).
Sonkas (Soneas) -
anioł piątego nieba i wład ca wtorku; Sonkasa przywołuje się z zacho du (zob. de
Abano, Heptameron; Barrett, The Magus).
Sonneillon (Sonnillon) -
upadły anioł, nie gdyś należący do chóru tronów. Jeden z trzech "diabłów", które
"opętały siostrę Louise Ca peau" (zob. Michaelis, Admirable History of the
Possession and Conversion of a Penitent Woman). [Według Michaelisa Sonneillon
jest demonem, który "podburza do nienawiści' (zob. Rachleff, Okultyzm w sztuce,
s. 233) - przyp. tłum.] Sorat - potęga zła, tajemniczy demon, które go liczba
wynosi 666 (w kabale liczba ta oznacza cesarza Nerona; por. Ap 13, 18). Według
Para celsusa Sorat jest duchem Słońca (zob. Barrett, The Magus, t. 2, s.
147).
Sorusz - w mitologii staroperskiej, Gabriel - "dawca dusz".
Magowie perscy utrzymy wali, że w dniu Sądu Ostatecznego dwóch aniołów stanie
przy wejściu na most zwany al Sirat (most ten będzie cieńszy niż włos i
ostrzejszy niż miecz). Jednym z tych aniołów będzie Mitra, drugim Sorusz
(Sraosza). Mitra, jako anioł boskiego miłosierdzia, będzie dzier żył w dłoni
wagę, na której zważone zostaną ludzkie uczynki. Jeśli przeważą dobre, dusza
zostanie przepuszczona przez most prowadzą cy do raju; jeśli przeważą złe,
wówczas Sorusz, jako anioł boskiej sprawiedliwości, strąci duszę do piekła (zob.
Sale, Preliminary Discourse, w: The Koran, s. 64; por. Boyce, Zaratusztrianie,
s. 45).
Sosol - anioł wzywany podczas obrzędów magicznych. Jest
reprezentantem lub władcą znaku Skorpiona (zob. Waite, The Lemegeton). Soter lub
Soter Asziel - książę anielskich oskarżycieli, służący przy tronie sądu Bożego,
jeden z wysokich rangą aniołów Merkawy. So ter jest wysoki "na siedem tysięcy
farsangów". W kabale, anioł ten łączy się w niebiańskim związku małżeńskim z
Sofią. W gnostycyzmie Soter to jedno z imion Boga. Według hebrajskiej Księgi
Henocha, "każdy z książąt aniołów, zanim zostanie dopuszczony przed oblicze
Szechiny, musi prosić o pozwolenie Sotera". Anioł ten bywa utożsamiany z
gnostyckim Harmozejem (Armogenem), jedną z czterech istot niebiań skich, które
otaczają "Niezrodzonego, Zbawcę, czyli Boga". Imię Soter znaczy: "ten, który pod
syca ogień Boży".
Sotis - anioł godziny (zob. Ambelain, La Kab bale
Pratique; Doolittle, Sagesse).
Spendarmoz ?
Isfandarmend
Spiritus Dei ("tchnienie Boże") - w pismach Laktancjusza,
jedno z określeń aniołów (zob. Schenweis, Angels and Demons According to Lac
tantius).
Splenditenes (Omoforus) - w manicheizmie, "anioł
podtrzymujący świat", dźwigający niebo na swoich barkach. Swięty Augustyn w
Contra Faustum XV mówi o Splenditenesie, że ma on sześć twarzy, tyleż ust i
"promienieje oślepiają cym blaskiem". Bar-Chonaj w Księdze Uwag na zywa
Splenditenesa "ornamentem Chwał?'. Spugliguel - wódz aniołów wiosny (zob. de
Abano, Heptameron; Barrett, The Magus, t. 2). Sraosza - w mitologii
staroperskiej, anioł, któ ry "wprawia w ruch wszechświat"; także jeden z Amesza
Spentów albo jazatów. W zaratustria nizmie Sraosza jest aniołem, który w
momencie śmierci oddziela duszę od ciała. Symbolem Srao szy w Wendidad jest
czerwona chryzantema. W manicheizmie Sraosza jest "aniołem posłu szeństwa",
"pogromcą szatana" oraz sędzią umarłych. Jako Siruszi, jest aniołem raju oraz
"aniołem obwieszczeń" (zob. Legge, Forerunners and Rivals of Christianity, t. 2,
s. 327).
Sro - w kabale, anioł pokrewny -? Nema
miasza.
Starcy - w Apokalipsie św. jana mowa o dwu dziestu czterech
Starcach odzianych w biale sza ty, siedzących na dwudziestu czterech tronach
dokoła tronu Boga; każdy Starzec ma "harfę i zło te czasze pelne kadzidel,
którymi są modlitwy świętych". Wed3ug Charlesa (Critical Commentary of the
Revelation of St. John, s. 130) Starcy s1 anio 3ami i spelniaj1 wobec ow. Jana
rolę "anielskich tłumaczy". Tworzą oni "kolegium lub chór anio łów ', którego
pierwowzorem, według Charlesa, mogły być 24 babilońskie bóstwa astralne, bądź
też 24 klasy kapłanów czy lewitów. W słowiań skiej Księdze Henocha Starcy
przebywają w pierw szym z siedmiu niebios. W pseudoepigraficznej Wizji Pawla,
dwudziestu czterech Starców prze bywa w niebie, gdzie wraz z cherubinami i sera
finami "śpiewają hymny". Dante w Pieśni XXIX Czyśćca mówi o 24 Starcach idących
parami, "wszyscy w liliowe wieńce ustrojeni". Jedna z ilustracji do Boskiej
komedii autorstwa Gustave'a Dorego przedstawia mistyczną procesję Star ców.
Prudencjusz (poeta chrześcijański żyjący w IV-V w.) opisuje Starców w wierszu
Dypty chon, napisanym jako komentarz do obrazów lub mozaik stanowiących część
wystroju kościoła (zob. Cockerell, Book of the Old Testament lllustra
tions).
Stiel JHWH - jeden z ośmiu książąt Merka wy. W hebrajskiej
Księdze Henocha Stiel prze wyższa rangą nawet anioła Metatrona, który musi
zsiadać z konia, kiedy spotka Stiela na niebiańskim trakcie. W The Legends of
the Jews Ginzberga, kiedy herold ogłasza Metatrona wo dzem książąt, wyłącza spod
jego władzy "ośmiu dostojników, którzy noszą imię Boga". Stiel jest jednym z tej
ósemki (pozostali to: Ana fiel, N'Zuriel, Akatriel, Galizur, dwaj Sofrielo wie i
Radueriel).
Strateja - zastęp aniołów wspomniany w Pe sikta Rabati
(zob. New Jewish Encyclopedia, s. 585). Strempsuchos -?
Astrompsuchos
Striel - w Pirke Hejchalot, anioł strzegący jed nej z
siedmiu wielkich sal (pałaców) nieba.
Strofaeos - w gnostyckiej
Parafrazie Sema, za gadkowa istota, której objawiona została taje mnica
Stworzenia.
Sturbiel - anioł czwartej godziny dnia, słu żący pod
Wachmielem (zob. Waite, The Book of Ceremonial Magic, s. 67).
Sturiel
- jeden z 70 aniołów amuletów poro dowych.
Suceratos - anioł służący w
czwartym niebie; włada Dniem Pańskim (niedzielą), a przywoły wany jest z zachodu
(zob. de Abano, Heptame ron; Shah, Occultism).
Suflatus - geniusz
(anioł) kurzu (zob. Apo loniusz z Tiany, Nuctemeron).
Sujel (Rasziel)
- anioł mający władzę nad trzęsieniami ziemi (zob. Waite, The Book of For
mation; Ginzberg, The Legends of the Jews, t. 1
Sukalli (Sukallin) -
aniołowie w mitologii sumeryjsko-babilońskiej (zob. [has3o] "Angelo logy" w:
Catholic Encyclopedia).
Sumiel - według Voltaire'a, jeden z przy
wódców upadłych aniołów. Voltaire powołuje się na Księgę Henocha, jednak w
żadnej z wersji tego apokryfu nie występuje anioł o takim imie niu (możliwe
więc, że Voltaire'owi chodziło o Samaela lub Simapesiela). Imię Sumiela zna
leziono natomiast na orientalnym amulecie (ka mea), mającym chronić przed złem
(zob. Schrire, Hebrew Amulets).
Summanus - jeden z dziewięciu
Nowensili, najwyższych bóstw w religii Etrusków (zob. Redfield, Gods. A
Dictionary of the Deities of All Lands).
Suna - cherubin lub serafin
wzywany pod czas obrzędów magicznych (zob. Szósta i siódma księga
Mojżeszowa).
Suria (Suriasz, Surija) - w Pirke Hejchalot, je den z
aniołów tronowych oraz jeden z aniołów obecności; także strażnik pierwszej sali
(pałacu) pierwszego nieba. W Zoharze, Suria jest "wy sokim dostojnikiem
anielskim, który zbiera wszystkie święte słowa wypowiedziane przy stole [przy
którym recytowane są wersety Tory] i składa je przed tronem Świętego (tj. Boga];
wszystkie te słowa oraz stół zostają ukorono wane przed obliczem Świętego
Króla".
Suriel (Sariel, Saur(el, Surijel, Surja - "roz kaz Boży") -
anioł utożsamiany z Urielem, Metatronem, Arielem i Sarakielem. Podobnie jak
Metatron, Suriel jest księciem obecności Bo żej, i podobnie jak Rafał, aniołem
uzdrowienia. Jest też jednym z aniołów śmierci (jako taki zo stał posłany przez
Boga po duszę Mojżesza). W etiopskiej Księdze Henocha, Suriel jest jednym z
czterech archaniołów. W Falasha Anthology anioł ten zwany jest "Surielem
trębaczem" oraz "Surielem, aniołem śmierci". Jak głosi legenda, Mojżesz całą
swoją wiedzę zawdzięczał właśnie Surielowi (za nauczyciela Mojżesza uważany jest
także Zagzagel). Według Talmudu (Berachot 51a), Suriel był aniołem, który
zapoznał rabiego Iszmaela ben Elisza z zasadami higieny. Na gnostyckich
amuletach imię Suriela pojawia się obok imion Raguela, Peniela, Uriela i Rafała.
Orygenes (Przeciw Celsusowi, s. 306) wymienia "bykokształtnego" Suriela wśród
"siedmiu de monów-władców" ofickiej hebdomady. Według C.W. Kinga (The Gnostics
and Their Remains, s. 88) Suriel jest "żydowskim aniołem, którego imię
zaczerpnięto z nauk magicznych", a także jednym z geniuszy rządzących gwiazdami
sta łymi (zob. Mead, Thrice-Greatest Hermes, t. 1; Budge, Amulets and Talismans,
s. 203, 375).
Surija --? Suria
Surijasz (Suriel) - anioł,
który wyjawił ra biemu Iszmaelowi sekrety chiromancji i fizjo nomiki (zob.
Scholem, Major Trends in Jewish Mysticism).
Surijel (Suriel) - w
apokryficznym Życiu Adama i Ewy, Surijel jest aniołem, który wraz z Salatielem
sprowadził pierwszych rodziców ze szczytu góry, na której kusił ich Szatan, do
jaskini skarbów (w czasie, kiedy Adam i Ewa przebywali jeszcze w
Edenie).
Surja - jedno z siedmiu lub dwunastu "świet listych bóstw"
mitologii wedyjskiej (? aditjo wie). W hebrajskiej Księdze Henocha Surja to jed
no z wielu imion anioła Metatrona.
Surjan - według Bartona ("Journal
of Biblical Literature", t. 31), zniekształcona forma imienia Rafael
(Rafał).
Surot - według Paracelsusa, geniusz plane tarny Egiptu (?
Anael). W The Secret Doctrine in Israel Waite'a Surot jest geniuszem planety
Wenus. W tradycji hermetyzmu anioł ten jest wodzem chóru księstw i "sprawuje
pieczę nad harmonią w świecie roślin" (zob. Christian, The History and Practice
of Magic, t. 1, s. 68).
Surtak - w literaturze Hejchalot, anioł asy
stujący Metatronowi przy odmawianiu modli twy Szema.
Suruf ("moc
Boża") - anioł wspomniany w Historia Religionis Veterum Persarum Hyde'a. Surusz
Aszu ? Siruszi
Susabo - anioł (geniusz) podróży oraz jeden z geniuszy
godziny szóstej (zob. Apoloniusz z Tiany, Nuctemeron).
Susniel - w
syryjskiej Księdze Opieki Susniel jest (obok Michała, Azriela i Szamsziela) jed
nym z aniołów wzywanych w zaklęciach ma gicznych.
Sut - jeden z pięciu
s.ynów muzułmańskiego upadłego archanioła, Eblisa. Sut jest demonem kłamstwa.
Czterej pozostali synowie Eblisa to: Dasim - demon niezgody, Awar - demon roz
pusty, Tir - demon nieszczęśliwych wypadków, Zalambur - demon nieuczciwości
kupieckiej. Sutuel (Surjal) - w tradycji Falaszów, anioł, który przeniósł
Barucha do Niebieskiego Jeru zalem (por. Charles, The Syriac Apocalypse of Ba
ruch VI, 3, gdzie anioł ten nie jest wymieniony z imienia).
Symiel
(Simiel, Chamuel, Semibel) - jeden z sześciu (lub siedmiu) aniołów, których kult
został oficjalnie potępiony przez papieża Za chariasza podczas synodu rzymskiego
w 745 roku (ten sam los spotkał m.in. Uriela i Rague la). Wzywanie tych aniołów
w modlitwach lub choćby aprobowanie ich kultu zostało zakazane pod karą
ekskomuniki (zob. Guriewicz, Proble my średniowiecznej kultury ludowej, s. 110;
Hey wood, The Hierarchy of the Blessed Angels). Na dawanie imion aniołom zostało
zakazane już przez synod w Laodycei (343-381? r.). Józef Fla wiusz (Wojna
żydowska) wspomina, że każdy wstępujący do sekty esseńczyków musiał zło żyć
przysięgę, że "będzie trzymał w tajemni cy księgi sekty i imiona Aniołów" (por.
Dąbrow ski, Odkrycia w Qumran nad Morzem Martwym a Nowy Testament, s. 152;
Trachtenberg, jewis), Magic nad Superstition, s. 89).
Symnaj - anioł
chóru potęg, przywoływany podczas obrzędów magicznych. Na podstawie zachowanych
źródeł trudno rozsądzić, czv Symnaj podczas buntu w niebie dołączył do zastępów
Szatana, czy też pozostał lojalnym sługą Bożym (zob. Szósta i siódma księga Moj
żeszowa).
Syn Boży - określenia anioła w apokryficznej Czwartej
Księdze Ezdrasza, zazwyczaj jednak tytuł przysługujący wyłącznie Jezusowi. [W
Pasterzu Hermasa Syn Boży to określenie "najwyższego anioła, któremu poddane
jest sześć innych czys tych duchów niższego rzędu" (zob. Langlam mer, Apokryfy
Nowego Testamentu, s. 66; por. Pis ma ojców apostolskich, s. 416-417) - przyp.
tłum.] Synesis ("zrozumienie") - w gnostycyzmie, jedna z czterech mocy
niebiańskich, emanacji Boskiej Woli (zob. Mead, Fragments of a Faith
Forgotten).
Synoches - w kosmologii chaldejskiej, jedna z trzech
inteligencji Empireum (zob. Chaldean Oracles of Zoroaster).
Syt -
anioł godziny; jego duchem pokrew nym jest Tejajel (zob. Ambelain, La Kabbale
Pra tigue; Doolittle, Sagesse).
Sywaro - anioł służebny, przywoływany
pod czas kabalistycznych obrzędów magicznych (zob. Szósta i siódma księga
Mojżeszowa).
Szabat - anioł, który zasiada na Tronie Chwa ły i
przyjmuje hołdy wodzów chórów anielskich. Jest władcą szabatu oraz władcą
szóstego nieba (w nocy); ? Zachiel; Zewul.
Szabni (Szabti) - anioł
wzywany podczas obrzędów magicznych (zob. Mathers, The Grea ter Key of
Solomon).
Szachlil - w magii transcendentalnej, duch (geniusz)
władający promieniami słonecznymi; także władca godziny dziewiątej (zob. Apolo
niusz z Tiany, Nuctemeron).
Szachmiel - imię anioła znalezione na he
brajskim amulecie mającym chronić przed złem (zob. Schrire, Hebrew
Amulets).
Szachniel - jeden z 70 aniołów amuletów po
rodowych.
Szadfiel - jeden z licznych aniołów strzegą cych bram
Północnego Wiatru (zob. Ozar Mi drashim, t. 2, s. 316).
Szadyl - w
Szóstej i siódmej księdze Mojżeszo wej, jeden z piętnastu aniołów tronowych.
Szafiel - książę aniołów trzeciego nieba; funk cję tę pelni wspólnie z ?
Baradielem.
SzafHel - anioł sprawujący władzę w piekle. Jest władcą
cienia śmierci i zarządza trzecią z siedmiu warstw piekielnych, gdzie nadzoruje
anioły "karzące dziesięć narodów" (zob. Baraita de Massechet Gehinnom; Charles,
The Apocrypha and Pseudoepigrapha of the Old Testament). [W le gendach
żydowskich Szaftiel jest aniołem, który zaproponował Bogu, aby wystawił Abrahama
na próbę, żądając od patriarchy ofiary z Izaaka; w sporze między aniołami
opiekuńczymi naro dów Szaftiel opowiedział się za zatopieniem Egipcjan w Morzu
Czerwonym (zob. Ze skarb nicy midraszy, s. 39, 98) - przyp.
tłum.]
Szaftijasz - jedno z wielu imion anioła Me
tatrona.
Szahakiel - anielski książę mieszkający w czwartym niebie.
Według hebrajskiej Księgi Henocha Szahakiel jest jednym z siedmiu archa niołów
oraz eponimicznym wodzem chóru sza
Szahariel - w Pirke Hejchalot,
anioł strzegący drugiego nieba.
Szahiel - imię anioła znalezione na
hebraj skim amulecie mającym chronić przed złem (zob. Schrire, Hebrew
Amulets).
Szahriwar(i) - w mitologii staroperskiej, anioł sierpnia.
Szahriwar rządzi także czwartym dniem każdego miesiąca (zob. Hyde, Historia
Religionis Veterum Persarum).
Szajtan (Szatan) - w mitologii
arabskiej, je den z upadłych aniołów. Szajtan to także jedno z imion Szatana. W
Koranie (XXVII, 24) Szajtan nakłania królową Saby i jej lud, aby oddawali cześć
Słońcu, a nie Allahowi.
Szakti (Parwati?) - w mitologii wedyjskiej,
małżonka Śiwy. Szakti uważa się za pierwo wzór -? Szechiny. `
Szakzjel
- anioł sprawujący pieczę nad owa dami wodnymi (zob. etiopska Księga Henocha).
Szalhewita - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa), anioł strzegący siódmej
sali (pała cu) nieba.
Szaltiel - anioł zodiaku rządzący znakiem Panny;
funkcję tę pełni wspólnie z ? Jadarą (zob. Prince of Darkness, s. 177). Szaltiel
to także anioł wzywany w zaklęciach magicznych, któ rego imię odczytano (obok
imion Michała, Ra fała i Uriela) na glinianych misach znalezionych w dolinie
Eufratu (zob. Boswell, The Evolutions of Angels and Demons).
szamajim
(szamain) - nazwa pierwszego nie ba, którego zarządcą jest Michał lub Kemuel.
Szamasz - w mitologii chaldejsko-babiloń skiej, bóg Słońca; także bóg
sprawiedliwości (zob. Babilońskie zaklęcia magiczne; Contenau, Ży cie codzienne
w Babilonie i Asyrii, s. 210-211; Le normant, Chaldean Magic; Seligmann, The
Histo ry of Magic).
Szamdan (Aszamdon) - demon, który współ żył z
Naamą, "piękną córką Tubal-Kaina, która swą urodą zwodziła aniołów". Według
legendy owocem związku Szamdana z Naamą był ? Asmodeusz (zob. Ginzberg, The
Legends of the jews, t. 1, s. 150-151). Według Bereszit Raba (36, 3) Szamdan
pomagał Noemu zasadzić win nicę, co w dalszej konsekwencji doprowadziło do tego,
że Noe się upił i "leżał nagi w swym namiocie" (por. Rdz 9, 20). [W innych
wersjach tej legendy, pomocnikiem Noego w sadzeniu winorośli był Szatan (zob. Ze
skarbnicy midraszy, s. 19; Cohen, Talmud, s. 240) lub Samael (zob. Graves,
Patai, Mity hebrajskie, s. 124-125) przyp. tłum.]
Szamiel (Szamael) -
anioł pieśni niebiań skich i boski herold (w żydowskich legendach funkcj? tę
pełnią także Metatron i Radueriel). Szamiel jest jednym z aniołów (obok Michała,
Harsziela i Nuriela) przywoływanych w syryj skich zaklęciach magicznych (zob.
Księga Opie ki). W Ozar Midrashim Szamiel (wraz z Szamae lem) strzeże bram
Południowego Wiatru.
Szamlon - "książę ustanowiony nad wszy stkimi
aniołami i cesarzami' (zob. Mathers, The Greater Key of
Solomon).
Szamriel - w okultyzmie, anioł stróż przy woływany w
zaklęciach przeciwko "złemu oku" (zob. Schrire, Hebrew Amulets; Trachten berg,
jewish Magic and Superstition).
Szams-ed-Din ("słońce wiary') - jeden
z sied miu archaniołów w religii Jezydów. Imiona wszystkich siedmiu podano w
Apendyksie. Szamsza - podobnie jak Szamlon, "książę ustanowiony nad wszystkimi
aniołami i cesa rzami" (zob. Mathers, The Greater Key of So
lomon).
Szamsziel ("światło dnia", "jasne słońce Bo ga") - władca
czwartego nieba i książę raju; także anioł strzegący bram Edenu (ziemskiego
raju) oraz anioł stróż Mojżesza. Według legendy to właśnie Szamsziel przeniósł
Mojżesza do nie biańskiego raju jeszcze za życia Prawodawcy (zob. Graves, Patai,
Mity hebrajskie, s. 74). Szam sziel był również aniołem, któremu Hilkiasz
zwrócił skarby Dawida i Salomona. W Zoharze Szamsziel jest wodzem 365 legionów
duchów oraz aniołem, który w czwartym niebie nakłada modlitwom korony i
towarzyszy im do piąte go nieba. W syryjskiej Księdze Opieki Szamsziel jest
(obok Michała, Nuriela i Sarfiela) jednym z aniołów wzywanych w zaklęciach
magicz nych. W Księdze jubileuszów, jako Samsapiel, jest on jednym z ?
Czuwających (grigori). W etiopskiej Księdze Henocha Szamsziel jest upadłym
aniołem "objaśniającym ludziom bieg słońca". W Zoharze, jest on jednym z dwóch
aniołów (drugim jest Chasdiel) towarzyszących Urielowi, kiedy ten w czasie bitwy
pełni funkcję "chorążego" drugiej chorągwi (zob. Opowieści Zoharu, s.
157-158).
Szarial - w tradycji okultystycznej, anioł, który opuścił
Sodomę, aby zająć się leczeniem bolesnych czyraków (zob. Szósta i siódma księga
Mojżeszowa).
Szariel ? Asderel
Szarka'il - w tradycji
muzułmańskiej, anioł stróż przywoływany podczas egzorcyzmów (zob. Hughes,
[has3o]._"Angels" w: A Dictionary of Islam).
Szarlaji - w Talmudzie
Szabat, anioł wzywa ny w zaklęciach leczących choroby skórne. Szarszijasz -
jedno z wielu imion anioła Me tatrona.
Szastaniel - jeden z licznych
aniołów strze gących bram Południowego Wiatru (zob. Ozar Midrashim, t. 2, s.
316).
Szaszmasrihiel Jhwhh - anielski książę za stępów X; także jedno
z nomina barbara (zob. M. Gaster, The Sword of Moses).
Szatan (hebr.
ha-satan",przeciwnik") -w Księ dze Liczb anioł Pana stanął na drodze Balaama
jako jego "przeciwnik" (szatan). Również w in nych księgach Starego Testamentu
(zob. Hi, 1 Krn, Ps, Za) określenie to oznacza funkcję, nie imię, a anioł
wypełniający tę funkcję nie jest duchem upadłym ani zbuntowanym. [Według
Lyonneta (Słownik teologii biblijnej, s. 930), już w Księdze Hioba "pod pokrywką
służenia Bogu dostrzega się [...] wrogie zamiary [szatana], je żeli nie wobec
Boga samego, to przynajmniej wobec człowieka", natomiast w Księdze Zacha riasza
(3, 1-5), stwierdza Lyonnet, szatan "za chowuje się wyraźnie jak prawdziwy
przeciw nik planów, jakie Bóg ma względem Izraela" - przyp. tłum.] Uosobieniem
zła Szatan staje się dopiero w czasach Nowego Testamentu, kie dy słowo to, jako
imię, zaczyna być pisane z du żej litery. Traktowany jest on wówczas jako książę
zła i nieprzyjaciel Boga. Nazywany jest "władcą tego świata" (J 12, 31; 14, 30;
16, 11) oraz "władcą mocarstw powietrza" (Ef 2, 2). Według Talmudu Szatan został
stworzony szó stego dnia Stworzenia (por. Bereszit lZaba 17). Pierwotnie (jako
ha-satan) był on potężnym aniołem, wodzem chóru serafinów oraz chóru cnót.
Pomimo że serafińy zazwyczaj są przed stawiane z sześcioma skrzydłami, Szatan,
zgod nie z popularnymi wyobrażeniami, ma dwana ście skrzydeł. Swięty Grzegorz
Wielki (Moralia), mówiąc o dziewięciu chórach hierarchii nie biańskiej, wspomina
o Szatanie, który (przed swym upadkiem) "nosił ich wszystkich [tj. wszystkich
aniołów] jako odzienie, bowiem przewyższał wszystkich wiedzą i chwałą". [W
tradycji żydowskiej rebelię Szatana zapo czątkowała odmowa złożenia hołdu
Adamowi. "Ten ostatni był nędzną istotą utworzoną z pro chu, podczas gdy Szatan,
największy z aniołów [...] powstał z blasku Samego Boga. Szatan za zdrościł
Adamowi jego pozycji i zapragnął dla siebie Ewy [...]. Pod postacią węża
współżył se ksualnie z Ewą i został ojcem Kaina [...]. Wy gnany za karę z
niebios, zabrał ze sobą hufiec upadłych aniołów i został ich wodzem" (zob.
Unterman, Encyklopedia tradycji i legend żydow skich, s. 265-266 - przyp. tłum.]
W średnio wieczu niektórzy pisarze (np. Piotr Lombard) utrzymywali, że wąż, o
którym mówi Księga Rodzaju, to Szatan we własnej osobie, inni (jak biskup
Agobard) byli zdania, że Szatan skusił Ewę z pomocą węża. Jak stwierdza Langton
(Satan. A Portrait), "w późniejszej literaturze ży dowskiej Szatan i wąż są albo
utożsamiani, albo też jeden z nich jest narzędziem drugiego". [Według Talmudu
Bawa batra 16a, "Szatan, jecer ha-ra i Anioł Śmierci są jednym", a duch ten
"pełni trzy funkcje: uwodzi ludzi, oskarża ich przed Bogiem i nakłada karę
śmierci" (zob. Co hen, Talmud, s. 79-80, 81) - przyp. tłum.] Zda niem św.
Tomasza z Akwinu, Szatan, "pierwszy anioł, który zgrzeszył", nie był serafinem,
lecz cherubinem, gdyż "cherubiny wywodzą się z wiedzy, która jest możliwa do
pogodzenia z grzechem śmiertelnym, natomiast serafiny wywodzą się z żaru
miłości, która jest nie do pogodzenia z grzechem śmiertelnym". Według św.
Hieronima, Grzegorza z Nyssy, Orygenesa i Ambrozjastera z czasem Szatanowi
zostanie przywrócona "dawna chwała i utracone zna czenie'. Pogląd ten podzielała
doktryna kaba listyczna. Spośród licznych dzieł literatury pięknej, w których
występuje Szatan, wymienić należy przede wszystkim Raj utracony Milto na, gdzie
Szatan jest "upadłym archaniołem" i przywódcą zbuntowanych aniołów, oraz Pa
radise Regained, gdzie jest on "złodziejem raju". Szatan jest także bohaterem
takich dzieł, jak Lu cifer Vondela, The State of Innocence Drydena oraz Faust
Goethego. Szatan występuje pod róż nymi imionami, z których najważniejsze to Ma
stema, Beliar, Belial, Duma, Gadriel, Azazel, Sa mael, Satanael, anioł Edomu. W
tradycji rabi nackiej nosi on przydomek "szpetny" (zob. Ginzberg, The Legends of
the Jews, t. 5, s. 123). Według Midraszu Tehilim, Szatan ukazał się Da widowi
podczas polowania pod postacią gazeli.
Szatejel - anioł ciszy, czasem
utożsamiany z ? Dumą. Szatejel prawdopodobnie był pier wowzorem greckiego boga
Sigaliona. Por. Ta cita, rzymska bogini ciszy; Harpokratos, syn Izydy, bóg ciszy
(zob. Woodcock, Short Dictio nary of Mythology).
Szatkiel - w
hebrajskiej Księdze Henocha, je den z siedmiu archaniołów oraz książę aniołów
strzegących piątego nieba. W Hejchnlot Rabati, Szatkiel jest strażnikiem
czwartego nieba (zob. Ozar Midrashim, t. 1, s. 116).
Szatniel - imię
anioła znalezione na hebraj skim amulecie mającym chronić przed złem (zob.
Schrire, Hebrew Amulets).
Szawajt - jeden z piętnastu aniołów trono
wych (zob. Szósta i siódma księga Mojżeszowa). Szawiel - W Hejchalot Rabati,
jeden z siedmiu aniołów strzegących pierwszego nieba.
Szawzriel - w
literaturze Hejchalot (Maase Merkawa), anioł strzegący drugiej sali (pałacu)
nieba.
Szebniel - jeden z 70 aniołów amuletów po rodowych (zob. Księga
Razjela).
Szebtajel (hebr. szebtai - Saturn) - w kaba le, władca
planety Saturn. Longfellow, w przy pisach do swojego przekładu Raju Dantego,
określa Szebtajela jako "jedną z inteligencji Sa turna". W kolejnych
rękopiśmiennych wersjach poematu Longfellowa The Golden Legend ja ko anioł
rządzący Saturnem wskazany zosta najpierw Anachiel, a następnie Szebtajel. Osta
tecznie jednak poeta powierzył tę funkcję Ori fielowi.
Szeburiel - w
Pirke Hejchalot, główny odź wierny trzeciego nieba.
Szechina (hebr.
szachan - mieszkanie, prze bywanie; Matrona) - w Talmudzie, żeńska manifestacja
Boga w człowieku, boskie zamie szkiwanie, obecność Boża; także "oblubienica
Pana", porównywana z -? Szakti. Wyrażenie "Szechina jest obecna" znaczy: "Bóg
zamiesz kuje". ["Określenia tego (Szechina) często uży wa się po prostu jako
synonimu Boga, lecz nie którzy filozofowie żydowscy postrzegali ją jako odrębny,
powołany do życia byt, istotę świet listą, z którą człowiek może nawiązać
kontakt" (zob. Unterman, Encyklopedia tradycji i legend ży dowskich, s. 267) -
przyp. tłum.] Według Zo haru Balak 187a, wspominany w Księdze Ro dzaju (48,16)
anioł, który bronił Izraela (Jakuba) "od wszelkiego złego" to właśnie Szechina.
W sensie bliższym Nowemu Testamentowi Sze china jest chwałą emanującą z Boga,
Jego bla skiem. C.W. Emmet (zob. Hastings, Dictionary of the Bible) prze3o?y3
werset 18, 20 z Ewangelii wed3ug ow. Mateusza następująco: "Gdy dwóch ludzi
zasiada, by razem studiować Torę, Sze china jest wśród nich". Według rabiego
Jocha nana anioł Michał jest "chwałą Szechiny" (por. Cohen, Talmud, s. 76).
Szechina jest -? aniołem wybawicielem, żeńskim aspektem Metatrona. Według Zoharu
stworzenie świata było dziełem Szechiny. W tej samej księdze mowa o Szechinie
"mieszkającej w dwunastu rydwanach święto ści i dwunastu boskich chajot". W
innym miej scu (Zohar Balak 187a) Szechina jest boską wy słanniczką, która, gdy
po raz pierwszy ukazała się Mojżeszowi, została wzięta przez Prawo dawcę
(podobnie jak przez Jakuba) za anioła. W Zoharze Exodus 51a, Szechina jest
określana jako "droga Drzewa Życia" oraz "anioł Pański". Majmonides uważał
Szechinę za pośredniczkę między Bogiem a światem oraz za peryfrazę Boga (zob.
Universal Jewish Encyclopaedia, t. 9, s. 501). Szechinę utożsamiano z Duchem
Świę tym (Ruach ka-Kodesz) oraz "wglądem świat łości" (epinoia) z gnozy
walentyniańskiej. Zda nie z Księgi Wyjśeia 23, 20 - "Oto ja posyłam anioła przed
tobą, aby cię strzegł w czasie twojej drogi i doprowadził do miejsca, które ci
wy znaczyłem" - niektóre źródła odnoszą właś nie do Szechiny, jakkolwiek
znacznie częściej wers ten tłumaczy się jako zapowiedź narodzin Jana Chrzciciela
(zob. Waite, Tlze Holy Kabbalah, s. 344). Według legendy "to nie anioł śmierci
zakończył żywot Aarona, lecz Szechina zabrała jego duszę pocałunkiem". Według
innego po dania, Abraham sprawił, że Szechina "zstąpiła z drugiego nieba" (zob.
Ginzberg, The Legends of the Jews, t. 2, s. 148, 200, 260). Według Tal mudu,
kiedy Bóg wypędził Adama z raju, Sze china pozostała "na tronie ponad głową
cheru bina strzegącego Drzewa Życia, a blask od niej bijący był 65 tysięcy razy
jaśniejszy od blasku słońca". Swiatłość ta "czyniła wszystkich, któ rych
spowijała, niewrażliwymi na choroby"; prócz tego, do okrytych chwałą Szechiny
"nie miały dostępu kąśliwe owady ni demony'. We dług innej wersji tej samej
legendy Szechina zo stała wygnana z raju wraz z Adamem i odtąd "najważniejszym
celem Tory jest sprowadzenie jej z powrotem do raju i ponowne zjednoczenie z
Bogiem" (zob. Scholem, Major Trends in Jewish Mysticism; Jewish Gnosticism,
Merkabah Mysti cism, and Talmudic Traditions; por. Goetschel, Ka ba3a, s. 100).
Jak dowiadujemy się z Midraszu Genesis Raba, "Początkowo Szechina przebywa ła w
niższych regionach. Gdy Adam zgrzeszył, wzniosła się do pierwszego nieba, gdy
Kain po pełnił grzech, przeniosła się do drugiego, w cza sach pokolenia Enosza
do trzeciego, za poko lenia Potopu do czwartego, za pokolenia Wieży Babel do
piątego, mieszkańcy Sodomy spowo dowali, że wzniosła się do szóstego, Egipcjanie
zaś za czasów Abrahama - że do siódmego. Natomiast pojawienie się siedmiu
sprawiedli wych mężów spowodowało, że zeszła z powro tem: za sprawą Abrahama
zniżyła się do szó stego nieba, z powodu Izaaka do piątego, Jakub sprawił, że
zeszła do czwartego, Lewi, że do czwartego, Kehat [syn Lewiego], że do drugie
go, Amram, że do pierwszego, dzięki Mojże szowi zaś zeszła z wysokości na
ziemski padół" (zob. Cohen, Talmud, s. 70-71). Według hagady o Szechinie "unosi
się [ona] nad wszystkimi ży dowskimi związkami małżeńskimi i błogosławi je swoją
obecnością". W kabale Szechina jest utożsamiana z ostatnią spośród dziesięciu
świę tych sefirot, Malchut (por. Z'ev ben Shimon Halevi, Kaba3a, s. 7).
["Harmonijny związek żeń skiej Szechiny z poprzedzającymi ją w hierar chii
sefirot podtrzymuje istnienie świata stru mieniem boskiej energii. Szechina jest
jak księ życ, odbijający boskie światło w kierunku świata. Gdy jednak ludzki
grzech wzmaga po tęgę Samaela, Szechinę przechwytują moce sitra achra (siły
demoniczne). Prąd boskiej energii płynie wówczas na świat przez otchłanie zła,
sprowadzając na ludzkość wszelkie nieszczę ścia" (zob. Unterman, Encyklopedia
tradycji i le gend żydowskich, s. 267-268) - przyp. tłum.]
Szecłu - w
mitologii babilońskiej, opiekuń czy duch ogniska domowego, wzywany pod czas
obrzędów magicznych (zob. Babilońskie za klęcia magiczne, s. 102; Mackenzie,
Myths of Ba bylonia and Assyria; Trachtenberg, Jewish Magic and Superstition, s.
156).
Szegacjel - anielski książę zastępów X (zob. M. Gaster, The
Sword of Moses).
Szeiriel ? Satariel
Szejch Bakra i
Szejch Ism - w religii Jezy dów, dwaj spośród siedmiu archaniołów wzy
wanych w modlitwach czcicieli szatana.
Szekina -->
Szechina
Szekiniel - anioł strzegący czwartego nieba (zob. Ozar
Midrashim, t. 1, s. 116)
Szelemial - anioł strzegący trzeciego nieba
(zob. Pirke Hejchalot).
Szeigiel (hebr. szeleg - śnieg) - anioł spra
wujący władzę nad śniegiem (zob. Ginzberg, The Legends of the Jews, t. 1, s.
140; Halevi, Kaba3a, s. 13).
Szeliel - jeden z 28 aniołów władających
28 pałacami Księżyca.
Szelwiel - anioł chóru tarsziszim (zob. Ozar
Midrashim, t. 1, s. 67).
Szemael (Kemuel, Kamael, Szemujel - "imię
Boga") - potężny anioł, który stoi w oknach niebios i słucha modlitewnych pieśni
dobiega jących z synagog i chederów. W Major Trends in Jewish Mysticism
Scholema, Szemael jest jed nym z archontów.
Szemhazaj (Semjaza,
Szamazja, Simchazi, Amezjarak) - imię prawdopodobnie powsta łe z połączenia
słowa szem (imię) oraz Aza (anioł Aza lub Uza). Szemhazaj jest wodzem lub jed
nym z wodzów upadłych aniołów. Według le gendy Szemhazaj i Azael, "dwaj zaufani
anioło wie Boga", zstąpili z nieba na ziemię i utrzymy wali grzeszne stosunki z
córkami ludzkimi. Szemhazaj był serafinem, który wyjawił młodej dziewczynie
imieniem Istar (Istahar) "pełne imię Boga". Wprawdzie Szemhazaj okazał skruchę,
ale od tej pory wisi głową w dół między niebem a ziemią i jest widoczny jako
gwiazdozbiór Orio na (zob. Graves, Patai, Mity hebrajskie, s.105; por. Ze
skarbnicy midraszy, s. 17). Według Leviego (Transcendental Magic) Orion to
"anioł Michał walczący ze Smokiem, a pojawienie się tego zna ku na niebie
zwiastuje, jak powiadają kabaliści, zwycięstwo i wszelką pomyślność". W Zoharze
czytamy, że Szemhazaj pojął za żonę jedną z có rek Ewy i spłodził z nią "dwóch
potwornych sy nów, zwanych Hiwa i Hija. Każdy z nich zjadał tysiąc wielbłądów
dziennie, tysiąc koni i ty siąc wołów" (zob. Graves, Patai, Mity hebrajskie, s.
104). [W innej wersji tej legendy dwaj syno wie Szemhazaja noszą imiona Hija i
Hamija (zob. Ze skarbnicy midraszy, s.16) - przyp. tłum.] W Byronowskiej wersji
tej legendy (Niebo i zie mia) Szemhazaj nosi imię Azaziel, a Istahar Aholibamah.
[W polskim przekładzie dramatu Byrona Azaziel i Samiasa (Szemhazaj) to dwaj
różni aniołowie - przyp. tłum.] Jedna z wersji Księgi Henocha, odkrytej w Qumran
nad Mo rzem Martwym, zawiera list Henocha do anioła o imieniu Szamazja
(Szemhazaj) i jego współto warzyszy (zob. Allegro, The Dead Sea Scrolls, s.
119). Według Schwaba (Vocabulaire de 1'Ange lologie) Szemhazaj i Azael to jeden
i ten sam anioł (? Azael). [Por. Opowieści Zoharu, s. 59-60, 61, 180,189-192,
gdzie dwaj aniołowie, którzy wzięli sobie za żony córki ludzkie noszą imiona Aza
i Azjel - przyp. tłum.]
Szemiel -? Szemael
Szetel - jeden z
trzech aniołów służebnych (dwaj pozostali to: Ebel i Anusz), którzy z po lecenia
Boga usługiwali Adamowi. Według jal kut Reubeni oraz apokryficznego Życia Adama
i Ewy, aniołowie ci nie tylko "piekli mięso" dla Adama, ale także "chłodzili mu
wino".
Szewiel (Szawiel) - anielski strażnik pierw szego nieba (zob.
Pirke Hejchaiot).
Szezjem - anioł wzywany w zaklęciach ma gicznych
(zob. Szósta i siódma księga Mojżeszowa). Sziekron - według Apoloniusza z Tiany
(Nuc temeron), anioł (geniusz) miłości zmysłowej oraz jeden z geniuszy godziny
czwartej (? Farcuf).
Szimsziel - anioł strzegący bram Wschod niego
Wiatru.
Szimuel - jeden z piętnastu aniołów trono wych (zob. Szósta i
siódma księga Mojżeszowa).
Szinial - w Pirke Hejchalot, jeden z 64
aniołów strzegących siedmiu sal (pałaców) nieba.
Szioel - anioł,
którego imię znajduje się na pierwszym pentagramie Księżyca (zob. Ma thers, The
Greater Key of Solomon). Szitimichum (Szitinichus Kitagnifai) - w The Sword of
Moses M. Gastera, jeden z trzynastu wodzów aniołów ustanowionych przez Boga nad
mieczem.
Szlasjel A' (Szlotiel A') - anielski książę za stępów X (zob.
M. Gaster, The Sword of Moses). Szlomiel - anielski strażnik trzeciego nieba
(zob. Ozar Midrashim, t. 1, s. 116).
Szmujel (Samael) - "wódz
wszystkich anio łów i dziesięciu chórów, który rozmawiał z Sa lomonem i dał
królowi klucz do wszelkich ta jemnic" (zob. Gollancz, Clavicula
Salomonis).
Szoel - w Pirke Hejchalot, jeden z 64 aniołów strzegących
siedmiu sal (pałaców) nieba.
Szoftiel ("sędzia Boż?') - jeden z
siedmiu aniołów kary (zob. Jellinek, Bet ha-Midrasz; New jewish Encyclopedia, t.
1, s. 593).
Szokad - w Pirke Hejchalot, jeden z 64 anio łów
strzegących siedmiu sal (pałaców) nieba. Szomrom (Szunaron) - "książę ustanowio
ny nad wszystkimi aniołami i cesarzami" (zob. Mathers, The Greater Key of
Solomon).
Szosorijasz - jedno z wielu imion anioła Me
tatrona.
Szrewniel ("nawrócony grzesznik") - w za klęciach
Mojżeszowych, anioł dobrej pamięci i otwartego serca.
Szriniel - w
Pirke Hejchalot, jeden z 64 aniołów strzegących siedmiu sal (pałaców)
nieba
Sztukial - w Pirke Hejchalot, jeden z 64 aniołów strzegących
siedmiu sal (pałaców) nieba.
Szufiel - anioł wzywany w syryjskich
zaklę ciach magicznych (zob. Księga Opieki; Budge, Amulets and
Talismans).
Szunaron - "książę ustanowiony nad wszyst kimi aniołami i
cesarzami" (zob. Mathers, The Greater Key o f Solomon)